Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Blaðsíða 22

26
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
velt að láta sér sjást yfir þau, einkum þar sem þau eru mismun-
andi að lögun. Dagana milli rannsóknanna fann Ólafur Magnússon
á Hnjóti nokkur met í sandinum, og sumarið 1966 kom enn eitt til
safnsins ásamt fáeinum nöglum og beinabrotum, en flest metin
komu í ljós, er sandurinn var skolaður. Höfðu þau veri'ð um það bil
í miðri gröf, eins og hinir smáhlutirnir flestir.
Metin eru 14 talsins, þar af eru tvö föst saman. Sjö eru aflöng,
sum þeirra ferstrend og gildust í miðju, en sum sívöl og líta út
eins og bútar af blýteinum. Hin eru óregluleg að lögun, flest þó kúlu-
laga. Eitt þeirra líkist fljótt á litið hesti, en vel má það vera fyrir
tilviljun eina. Hins vegar eru met í hestsmynd þekkt frá miðöldum
og þá úr bronsi (19).
Stærsta metið er 3,0 sm langt og 0,9—1,1 sm í þvermál og vegur
24,605 grömm. Á því er nokkur ryðlitur, og hefur það legið hjá
járni. Þyngd hinna metanna er sem hér segir: 12,559 gr., 3,952 gr.,
3,517 gr„ 2,570 gr„ 1.995 gr„ 1,455 gr„ 1,392 gr„ 1,367 gr„ 1,353
gr„ 0,416 gr. og 0,402 gr. Samföstu metin vega 11,239 gr. bæði.
Metin eru öll óskreytt, en á einu þeirra er grænt, kristallað efni, lík-
lega gler, hringinn í kring, og í því virðist vera einhvers konar kjarni.
Smæstu metin virðast vera orðin eitthvað urin, og er viðbúið, áð
þau hafi upphaflega verið örlitlu þyngri, en athyglisvert er, að met-
unum virðist mega skipta í hópa eftir þyngd. Tvö hin þyngstu eru
hvort í sínum flokki, en annað er þó um það bil helmingi þyngra
en hitt. Þá koma tvö met, sem eru milli þrjú og fjögur grömm, eitt
um tvö og hálft gramm, og fimm met, sem eru milli eitt og tvö
grömm. Að lokum eru svo tvö, sem eru tæplega hálft gramm hvort
(hér er samföstu metunum sleppt). Þyngsta metið, sem virðist
lítið sem ekki hafa tærzt, mun líklega standa einn eyri og hið næsta
hálfan eyri, en á ofanverðri víkingaöld mun eyrir hafa verið 22,5—
25 gr. (20). Minnstu metin eru léttust allra meta, sem fundizt hafa
hérlendis.
Metaskálar fundust engar eða leifar af þeim, enda eru þær miklu
sjaldgæfari í kumlum en met. Leifar metaskála hafa aðeins fundizt
í einu íslenzku kumli, að Kornsá í Vatnsdal í Húnavatnssýslu (21),
en hins vegar eru met algeng í kumlum, og hefur bersýnilega ekki
verið venja að láta met og metaskálar fylgjast að sem haugfé. Einnig
mætti hugsa sér aðra skýringu á því, hve fátíðar metaskálar eru í
kumlum miðað við metin. Margir kunna að hafa átt sín eigin met,
þótt þeir ættu ekki skálar, og borið þau í pússi sínu. Hafa þeir þá gert
það til þess áð þurfa ekki að eiga á hættu að kaupmaður, eða sá sem