Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Blaðsíða 37

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Blaðsíða 37
LÝSING MANNABEINA 41 sandurinn. A'ðeins frá einum stað öðrum en Vatnsdal er mér kunnugt um viðlíka góð varðveizluskilyrði beina úr heiðni, og það er frá Haf- urbjarnarstöðum, en þar er kumlateigurinn einnig mjög skeljasands- borinn. Til þess að gefa nokkurn samanburð á varðveizlu beina úr heiðni vil ég benda á upparmsleggjar-sveifar-vísitöluna í töflu 1. Hana er hægt að ákvarða á 6 af 7 beinagrindum úr Vatnsdal, en ekki nema á 8 (þar af 3 frá Hafurbjarnarstöðum) af 120 beinagrindum úr heiðni. En geyminn jarðvegur nægir ekki einn til góðrar varðveizlu, hafi ekki einnig önnur skilyrði verið ákjósanleg. Bein, sem blása upp og liggja ofanjarðar, eyðast smám saman af veðrun, auk þess sem hin smærri þeirra beinlínis fjúka burt. Um meiri háttar uppblástur beinanna frá Vatnsdal hefur ekki getað verið að ræða, enda var veðrun aðeins að sjá á örfáum beinum. Það er ljóst af uppgraftar- skýrslu Þórs Magnússonar, að ekki hefur verið rúm fyrir fleiri en eitt, í mesta lagi tvö lík í bátnum, hin hafa verið heygð annarstaðar, sennilega einhverstaðar í nágrenninu, en beinin grafin upp síðar og flutt í bátinn. Þeir, sem fengizt hafa við uppgröft beina, vita, að mikla aðgæzlu þarf við, ef ekkert þeirra á að týnast, og kemur þá að góðu haldi að vera kunnugur beinagrindinni og vita, hverra beina sé von. Þeirrar þekkingar er varla að vænta hjá þeim, er fluttu bein- in á sínum tíma, svo að óreyndu hefði maður búizt við einhverjum vanhöldum á þeim eftir þann flutning. Þar við bætist svo, að beina- hrúgan kemur nú í ljós með þeim hvimleiða nútímahætti, að jarðýta skefur burt hluta af hrúgunni og brýtur og tvístrar fjölda beina. Þetta torveldar eftirleit þeirra að mun, og þó að þá séu fagmenn að verki, sem sigta sandinn úr ýtufarinu, þá er ekki ósanngjarnt að álykta, að eitthvað af smábeinum og beinabrotum hafi orðið eftir, þó óverulegt muni það vera. I öllu falli eru beinin, sem í ljós hafa komið, það minnsta magn þeirra, sem verið hafa í hrúgunni. Það eru eins og fyrr segir 7 heillegar beinagrindur, og vantar ekki bein í neina þeirra annarri frekar. Öll stærri bein útlima og höfuðs eru fyrir hendi, og undravert fá bein, jafnvel af þeim smæstu, svo sem úlnliðsbein, vantar, og gefur tafla 3 góða hugmynd um vöntunina. Þó aldrei hefðu verið fleiri bein í hrúgunni en uppgröfturinn leiddi í ljós, þá er hér um svo heillegar beinagrindur áð ræða, að með ólíkindum má telja, þegar allar aðstæður eru athugaðar. Hugleiðingar um orsakir eða tilgang þessa beinaflutnings verða að byggja á og koma saman eftirfarandi atriðum. 1) Engin bein voru í upprunalegri legu í bátnum, þrátt fyrir að alltaf eitt líkanna hefur verið heygt þar. 2) Sérstök alúð hefur verið lögð við að safna
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.