Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1991, Blaðsíða 36

40
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
43. Hoffmann (1991), bls. 81; sjá einnig bls. 213, 78. tilvitnun, þar sem vitnað er í Dalgaard,
bls. 57 og 62; sjá myndir þar og myndatexta. Sjá ennfremur Olsen, bls. 22-23. Erixon, bls.
270, virðist þó hafa talið að þessi gerð rokka hafi átt upptök sín í Vestur-Evrópu; rokkarnir
náðu ekki útbreiðslu í sveitum Svíþjóðar. Þótt einkennilegt megi virðast finnst orðið
skamlerok ekki í Verner Dahlerup, Ordbog over det danske sprog. 19. bind. Sjagger-skæppevis
(Kobenhavn, 1940).
44. Hoffmann (1991), bls. 81.
45. Ibid., bls. 81, 96. mynd (1827).
46. Leadbeater, mynd á bls. 31 t. h.: Traditional Scandinavian-style wheel; sjá einnig Hoffmann
(1991), bls. 81, sem vitnar til Grierson, bls. 22.
47. Stefán Ólafsson, II, bls. 21: úr „Státsmeyjarkvæði." (Þýðing úr dönsku.)
48. Jón Jakobsson, „Skúli Magnússon," Merkir íslendingar. Ævisögur og minningar, V (Reykja-
vík, 1951), bls. 47, neðanmáls; og Þorkell Jóhannesson, „Skúli Magnússon og Nýju inn-
réttingarnar," Andvari. Tímarit hins íslenzka þjóðvinafélags (Reykjavík, 1952), bls. 38.
49. Bogi Benediktsson, Sýslumannaæfir, I (Reykjavík, 1881-1884), bls. 594; og Jón Espólín,
íslands Árbækur í sögu=formi, VIII (Kaupmannahöfn, 1829), bls. 81.
50. Lbs. 446, 4to: „Anmærkninger giort over Islands Indbýggeres Fattige og Forarmede Til-
stand nu for Tiden," ... [um 1736-1737], án blst., undirskrifað: „Mathis Iochimsson Va-
gel." Sbr. Þorvaldur Thoroddsen, Landfræðisaga íslands, II (Kaupmannahöfn, 1898), bls.
236-241 (þar skrifaður Mattías Jochumsson Vagel; og Þorkell Jóhannesson, Saga íslendinga,
VI (Reykjavík, 1943), bls. 469 (þar skrifaður Matthías Jochumson Vagel): „í ritgerð þessari
vekur Vagel fyrstur manna máls á nauðsyn þess, að ullariðnaður landsmanna verði end-
urbættur og verksmiðja stofnuð í landinu í því skyni,"...
51. Lbs. 446, 4to, án blst.; sbr. S[kúli] M[agnússon], „Fyrsti Vidbætir til Sveita=Bóndans,"
Rit þess Islenzka Lærdóms=Lista Felags, V (Kaupmannahöfn, 1785), bls. 158; og Þorkell
Jóhannesson (1952), bls. 38.
52. Lbs. 446, 4to, án blst.
53. [Jón Árnason], Nucleus Latinitatis (Hafniæ, 1738), dk. 153.
54. AM 433 fol. Sjá Elsa E. Guðjónsson, „A Sprang Embroidered Altar Frontal from Iceland,"
í Mechthild Flury-Lemberg og Karen Stolleis (útg.), Documenta Textilia. Festschrift fiir Sigrid
Muller-Christensen (Múnchen, 1981), bls. 74 og 108. og 109. tilvitnun.
55. Af seðli í seðlasafni Orðabókar Háskóla íslands: ... qvi in uno stans pede, rotam in medio
habens. non potest tam cito opus nendi in eo perfici ac in iis communioribus qvi rotam ad latus
habent. Höfundur þakkar Jakobi Benediktssyni fyrir þýðingu á latneska textanum í mars
1992.
56. Sjá Elsa E. Guðjónsson (1981), bls. 76 og 113. tilvitnun.
57. Biorn Haldorsen [Björn Halldórsson], Lexicon Islandico- Latino-Danicum, I-II (Havniæ, 1814),
11, bls. 212 og 323.
58. S[kúli] Mtagnússon] (1785), bls. 159; Magnús Ketilsson, Stiftamtmenn og amtmenn á íslandi
1750 til 1800 (Reykjavík, 1948), bls. 62; og Jón Jakobsson, bls. 47; sbr. Þorkell Jóhannesson
(1943), bls. 471. Dóttir Ritter er nefnd í [Þórarinn Sveinsson], „Um Magnús amtmann
Gíslason, Ólaf stiptamtmann o. fh," íslenzkir sagnaþxttir (Reykjavík, 1901), bls. 6, þar
segir ennfremur: ... „kenndi hann [Ritter] mönnum og fór einn þeirra, er hét Jóhannes
strax til sinna átthaga; hann var úr Múlasýslu, og fékk dóttur meistarans; hann setti sig
þar niður; eg trúi hann yrði ekki langlífur; hún dó þegar austur kom." (Sjá einnig
„Æfisögubrot Sveins Þórðarsonar," Blanda. Fróðleikur gamall og nýr, II. Sögurit, XVII
(Reykjavxk, 1921-1923), bls. 297.) Barbara er sögð stjúpdóttir Ritter í IMagnús Gíslason],
„Fylgiskjöl B. Skýrsla Magnúsar Iögm. Gislasonar til meðstjórnenda sinna, sýslum. Brynj-
ólfs Sigurðssonar og Þorsteins Magnússonar, um vefsmiðjuna á Leirá (1751)," í Jón
Jónsson, Skúli Magnússon landfógeti 1711-1911 (Reykjavík, 1911), bls. 334; skýrsla Magnúsar
er prentuð eftir Lbs. 20, fol., bls. 102.