Lögrétta - 01.03.1932, Side 6

123
LÖGRJETTA
124
Þjóðverjar mundu ekki geta staðið í skil-
um eftir áramótin og 14. desember fóru
þeir fram á greiðslufrest og dr. Rathenau
fór til London til þess að ræða um málin
við Lloyd George, sem var tilleiðanlegur til
þess að minka greiðslurnar fyrir 1922 ofan
í 500 miljónir marka. Rjett á eftir var
haldin ráðstefna í Cannes og voru fyrst
horfur á góðu samkomulagi. En meðan á
ráðstefnunni stóð varð Briand að fara frá í
Frakklandi og Poincaré tók við og eyddist
þá ráðstefnan og varð árangurslaus. En
endurreisnamefndin veitti Þjóðverjum
bráðabirgðagreiðslufrest og 21. mars var
greiðslufresturinn fyrir 1922 fastákveðinn
og skyldu Þjóðverjar greiða 720 miljónir
gullmarka, en um helmingi hærri upphæð í
vörum. Um þessar sömu mundir kom svo
saman ný ráðstefna í Genua. Þessi ráð-
stefna átti að ræða allt fjárhagsástand
Mið- og Austur-Evrópu og til ráðstefnunn-
ar hafði verið boðað fulltrúum allra Ev-
rópuríkja. Á þessari ráðstefnu var Barthou
fulltrúi Frakka og varð ekki úr samkomu-
lagi. Meðan á þessari ráðstefnu stóð fara
Frakkar að fitja upp á innrásinni í Ruhr,
eins og þeir höfðu áður gert á Lundúna-
fundinum, en Bretar staðið fast á móti.
Það sýndi sig, að Þjóðverjar gátu ekki
heldur staðið við þær lækkuðu greiðslur,
sem um hafði verið talað og 1. ágúst 1922
boðaði Lloyd George til nýrrar Banda-
mannaráðstefnu í London og þangað kom
Poincaré sjálfur fyrir Frakka. Hann gerði
þar þá kröfu, að Bandamenti tækju allar
tolltekjur Þjóðverja, og jafnvel skatta,
tækju eignarnámi allar þýskar ríkisnámur
og skóga og meirihluta í ýmsum þýskum
verksmiðjum og skyldi þetta framkvæmt
með hervaldi ef þess þyrfti. Lloyd George
spymti fast á móti þessu og sömuleiðis ít-
alski fulltrúinn, Signor Schanzer og belg-
iski forsætisráðherrann, Theunis, að miklu
leyti. Þessi ráðstefna stóð í viku og varð
árangurslaus. Skaðabótanefndin fjekk svo
rnálið í sínar hendur og fjekk ábyrgð þýska
ríkisbankans á frekari greiðslum, en að
öðru leyti voru málin óákveðin uns ný
Bandamannaráðstefna kom saman í París
2. janúar 1923. En þá var orðin sú breyt-
ing, að Lloyd George var farinn frá völdum
í Englandi (í október 1922) og Bonar Law
tekinn við og var hann aðalfulltrúi Eng-
lands á ráðstefnunni, en Poincaré frá
Frökkum og hjelt fram sömu kröfum og
áður. Þessi ráðstefna varð einnig árangurs-
laus. En rjett á eftir fóru Frakkar og
Belgíumenn með her inn í Ruhr, í óþökk
annara Bandamanna. Þjóðverjar litu á
þessa innrás sem styrjöld, þótt þeir gætu
ekki veitt henni hemaðarviðnám, og hættu
að inna af hendi stríðsskulda- og skaða-
bótagreiðslur af frjálsum vilja.
í þessu þófi stóð svo þangað til 1924, að
Dawesnefndin var skipuð til þess að finna
nýjan grundvöll fyrir skaðabótagreiðslun-
um, að því tilskyldu, að hætt yrði Ruhr-
hernáminu. Um þessar mundir varð Poin-
caré að víkja úr völdum í Frakklandi og
cftir það tókst samkomulag og á fundi í
London 16. júlí 1924 var hið svonefnda
Dawes-plan samþykt. Samkvæmt því voru
greiðslur Þjóðverja um 500 milj. marka
hærri á ári, en gert hafði verið ráð fyrir
af skaðabótanefndinni 1921, þeir áttu í
meðalári að greiða um 2.500.000.000 marka,
en lengd greiðslutímans var ekki ákveðin.
Við þetta sat þangað til 1929. t septem-
ber 1929 höfðu fulltrúar Bandamanna kom-
ið saman í Genf til þess að reyna að binda
enda á skaðabótamálin, að svo miklu leyti,
sem það hafði ekki verið gert með Dawes-
samningunum. Genfar-ráðstefnan skipaði
sjerfræðinganefnd, sem kend er við Young,
og skilaði hún áliti sínu í júní 1929. Þá voru
greiðslur Þjóðverja lækkaðar, þannig, að
þeir áttu í fyrstu 37 árin að greiða 1.988.
800.000 marka og síðan smásaman minna,
uns greiðslurnar fjellu niður 1988. Þannig
voru greiðslurnar, sem heimtaðar voru af
Þjóðverjum komnar ofan í ca. 2000 miljón-
ir úr 7000 miljónum marka, sem krafist var
1920.
Þessar ráðagerðir hafa ekki heldur getað
staðist. Eftir að þær voru ráðnar, hefur
viðskiftakreppa heimsins enn aukist og
fjárhagsástandið versnað og stríðsskulda-
skiftin hafa sjálfsagt átt sinn þátt í því.
Haustið 1929 varð mikið hrun í New-York
og síðan í Evrópu, þannig, að sum ríkin,