Lögrétta - 01.03.1932, Side 57

Lögrétta - 01.03.1932, Side 57
225 LÖGRJETTA 226 Það sem að hefur verið undanfarið og og skapað ýms erfið vandamál, hefur verið hugsunarháttur fólksins að ýmsu leyti. Þótt ekkert afhroð hafi verið goldið í lífs eða limatjóni eða eigna í landi hjer sem í ófriðarlöndunum, hafa margir straumar og stefnur borist hingað frá umheiminum, sum- ir hverjir miður heillavænlegir, en á sínum stað eða stöðvum sprottnir upp úr öl1 uróti hræðilegra hörmunga, sem við vorum laus við. I raun og veru er það bláber slysni að ýmsir straumar hafa borist hingað, meðal annars of háar kröfur og hóflaus eyðsla á ýmsum sviðum, sem við ekki höfum haft ráð á. En nú er komið sem komið er og ber að taka því. Það hafa fleiri en einn sagt mjer frá sinni efnahagsbaráttu í uppvexti og fram eftir aldri, þeir er síðar urðu sjálfstæð'r menn og bjargvættir annara. Þeir lögðu hart á sig, þeir neituðu sjer um svo feikimargt er fjölda manna á þeirra aldri og í líkri stöðu kom eigi til hvgar að neita sjer um. Það var mark þeirra og mið að verða sjálfstæðir og öðrum óháðir, og það tókst. Þeir voru eða byrjuðu sem blá- snauðir unglingar, en þeir spöruðu hvern eyri og unnu með fádæma atokru að því fyrst og fremst að verða sjálfbjarga Síðan uxu efnin og efnin urðu að lokum að auð, af því að hinni upphaflegu stefnu var s'ðan haldið og hver ný reynsla var látin verða að kenningu. Og þannig gengur það fjölvíða til, að þetta er grundvöllurinn að efnalegu sjálfstæði, að setja sjer ungur stöðugt mark og mið, sem síðan er ekki vikið frá að neinu marki. Það er ætlun margra manna, að á landi hjer sje einhleypt fólk eigi betur statt efna- lega heldur en fjölskyldufólk. Á undanförn- um tímum er slíkt fólk hefur unnið fyrir háu kaupi, hefði útkoman átt að vera sú, að það hefði verið betur statt. Þegar mat- gjafirnar byrjuðu í Reykjavík í vetur, var mjer sagt að svo virtist sem einhle>pingar ættu bágast svona yfir höfuð að tala, síð- an veit jeg ekki sjerstaklega um það. Ef svo hefði verið eða væri, væri þetta öfugt við það sem virðist að ætti að vera. En svo mikið má segja, að margur, bæði karl og kona, sem um langan tíma, mörg ár, hefur unnið fyrir mjög háu kaupi og eigi sparað að gera háar kröfur, á lítið eða ekkert til. Við vitum að á voru landi fara miljónir í áfenga drykki. Það eru ekki fáeinir menn sem súpa þessa sopa, þetta eru menn víðs- vegar um allt landið. Þetta er óhæfileg eyðsla og fátækt land, sem berst í bökkum, hefur alls ekki efni á því. Og þó sumt af því sem gefið er fyrir þetta sje tilfæ sla, er mikið af því eyðsla út úr landinu. út í bláinn. Stórar upphæðir fara fyrir barnagull og allskonar glingur, einskisvert. fánýtt gling- ur. Áður fyr urðu börnin að láta sjer nægja með fugla og dýr úr ýsubeinum og undu þau sjer hið besta við. Jeg geri ekki ráð fyrir að nútímaböm sjeu nokkru ánægðari ð sín margbreyttu, dýru gull. Stórar og ægilegar upphæðir fara fyrir bíómyndir út úr landinu. Mjer er þó grunur á að eigi hafi þær yfirleitt það menningar- gildi, að fyrir þær sje gefandi stórfje ár- lega. 0g eitthvað er bogið við þær sumar, því einatt sjer maður auglýst: Börn fá ekki aðgang. Hversvegna ekki að lofa þeim að sjá það sem er gott og göfgandi? Ægilegar fjárhæðir fara út úr landinu fyrir grammófóna og plötur. Það er orðin hreinasta tíska, faraldur liggur mjer við að segja, að eiga grammófón, og er jeg þó persónulega sannfærður um, að grammó- fónninn er síst til þess fallinn að vekja eða glæða sannan söngsmekk almennings. Feikilegar upphæðir fara út úr landinu fyrir silkivarning, silkisokka og baðmullar sokka og er nú ilt til þess að vita, að ná- lega samtímis er ullin okkar verðlítil, ná- lega verðlaus. Jeg hef sag-t að kreppan sje mest sprott- in af eyðslu og jeg treysti mest á aðgerðir einstaklinganna en ekki stjórnanna til þess að ráða bót á henni. Jeg set hjer fram í stuttu máli hugmynd mína um þetta. Hún er einskonar tíu ára áætlun um sparnað ein- staklinganna, um það, að þeir neiti sjer um ýmsa eyðslu, en leggi í þess stað fje inn á sparisjóðsbók, þótt ekki væri um mikið að

x

Lögrétta

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.