Lögrétta - 01.03.1932, Page 72

Lögrétta - 01.03.1932, Page 72
255 256 LÖGRJETT.A við þetta ritgerðaform. Greinarnar eru vel þýddar og vel valdar. Reyndar er spurning hvort ekki hefði verið betra að taka ein- hverjar nýjar greinar í stað hinnar löngu Jobsbókarritgerðar Frouds, þótt það sje merk grein, úr því ekki voru teknir fleiri gamlir höf. Greinin um „Sál dómkirkju11 er gott sýnishorn af nýtísku essay og eitt- hvað er gott í öllum greinunum. örlendar baehur Byltíngarsaga 'Trotshy’s Þess er auðvitað ekki að vænta, að sögu- legar rannsóknir á rússnesku byltingunni sjeu ennþá nokkuð nálægt því að vera full- nægjandi, hvað þá heldur fullkomnar, ef það er þá ekki fjarstæða, að hugsa sjer það, að sögulegar rannsóknir verði nokk- urn tíma fullnægjandi eða fullkomnar. Við slíku er að minsta kosti ekki að búast um stórviðburði, sem eru svo skamt undan eins og rússneska byltingin 1917, þegar þess er gætt, að franska byltingin 1789 er ennþá víðtækt rannsóknar- og misklíðar- efni. Það er líka margt, sem gerir það erf- itt að rannsaka rússnesku málin og gera sjer grein fyrir þeim, m. a. það, að þau eru enn, og verða sjálfsagt lengi, lif- andi og áhrifamikill þáttur í þjóðfjelags- málum og pólitískum deilum, sem menn taka afstöðu til í blindu fylgi eða blindri andstöðu. Það getur líka ruglað rnenn í ríminu, að ástandið heima fyrir í Sovjet- ríkjunum og reipdráttur valdhafanna og klíkanna þar, eftir að Lenin fjell frá, hefur orðið til þess, að hin opinbera söguritun þar hefur í sumum greinum orðið að sögu- fölsun í málafylgjuskyni fyrir valdhafana. Þetta hefur ekki síst komið fram í afstöð- unni gagnvart öðrum aðalmanni byltingar- innar, Trotsky. Það er ekki þar með nóg, að hann hafi verið gerður útlægur, er hann varð undir í valdastreitunni við Stalin, heldur hefur síðan verið unnið að því leynt og ljóst að þurka hann og störf hans út úr meðvitund þjóðarinnar og fjöður dregin yfir það alstaðar, hversu náið var samband og samstarf hans og Lenins, sem gerður er að þjóðardýrðlingi um leið og Trotsky er sendur valdalaus í útlegð til kapitalistisks lands. Þessi áhugi á því, að sanna það, að Trotsky hafi svo að segja aldrei verið til, hefur gengið svo langt, að rit hans — sem er einhver ritsnjallasti maður byltingarinn- ar — hafa verið tekin úr rússneskum bóka- búðum og ríkisforlagið hefur verið notað til þess að gera hann að engu, með því að hætta útgáfu rita hans í miðju kafi. Hann hefur líka verið máður út af myndum þar sem hann sást með Lenin. Auðvitað verður Trotsky samt ekki máð- ur út úr sögu byltingarinnar, hvaða skoð- anir sem menn hafa á hlutdeild hans í henni. Ilann hefur sjálfur sjeð fyrir því með athöfnum sínum og orðum, að svo verður ekki. Hann var ekki einungis einn helsti þátttakandi í byltingunni, en er nú líka orðinn einn helsti sagnaritari hennar. Hann hefur áður skrifað æfisögu sína, sem Lögrjetta hefur sagt frá, merkilega bók, sem lýsir vel hugsunarhætti byltingar- mannsins og kostum og annmörkum Trot- sky’s sjálfs. Hann hefur einhversstaðar sagt það, að hann væri jafn ánægður með það hlutskifti, að mega í næði hugsa og skrifa um áhugamál sín, eins og að standa í stórræðunum. Hvað sem um það er, þá er hann nú byrjaður að gefa út sögu bylt- ingarinnar og er hún nú til bæði á þýsku og ensku. Auðvitað fer ekki hjá því, að slíkt rit beri þess einhverjar menjar til góðs og ills, að höfundurinn var sjálfur þátttakandi þess, sem hann lýsir. Þetta eru samt ekki persónulegar endurminningar Trotsky’s — hann talar um sjálfan sig í þriðju persónu og þrengir sjer ekki fram — heldur sögu- leg lýsing, bygð í senn á skjölum og skil- ríkjum og reynslu sjálfs hans. Fyrra bind- ið (sem komið er út á ensku: The Over- throw of Tsarism) rekur söguna aðeins fram í júní 1917, en Trotsky hafði komið til Rússlands í maí. Frásögn Trotsky’s er fjölbreytt, lýsing- arnar lifandi og gefa að kunnugra manna dómi skýra og góða mynd af ástandinu og því sem fram fór, þótt deilt verði um sögu-

x

Lögrétta

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.