Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1902, Blaðsíða 35

Eimreiðin - 01.05.1902, Blaðsíða 35
TI5 kynna sér hina litlu »Jarðfræði«, er kom út í Reykjavík 1889, eða ágrip mitt af »Lýsingu íslands«, sem prentað var árið 1900. 2. Uppdráttur íslands gjörbur að fyrirsögn Þorvaldar Thörodd- sen. Strendur settar samkvæmt strandmælingum 1800—i8iq, bygðir eftir mœlingum Bjarnar Gunnlaugssonar, en Þorvaldur Thoroddsen hefir leiðrétt og aukið mynd hálendis og öræfa. iqoo. Mœlikvarði 1: 600,000. Undir jarðfræðisuppdráttinn þurfti eðlilega að gjöra landfræðis- grundvöll, og þótti mér því sjálfsagt að nota tækifærið, til þess um leið að gefa út almennan yfirlits-uppdrátt af íslandi, sumpart með því að margt þurfti að leiðrétta á öræfum íslands og sumpart af því, að lítið útlit var til, að nýr uppdráttur annars kæmi á prent fyrst um sinn. í öðrum löndum láta stjórnarvöldin mæla löndin og stjórnarstofnanir gefa út nákvæma uppdrætti í stórum mælikvarða; slíkt er vanalega fyrir kostnaðar sakir ekki einstakra manna meðfæri; bóksalar gefa svo út skólakort og önnur kort eftir hinum stóru og vönduðu kortum, er sljómirnar vanalega láta sérstakar herforingjadeildir fást við að semja og útbúa. Hjá oss er enn eigi vöknuð umhugsun um þörf slíkra þjóðlegra fyrir- tækja, enda er fátæktin mjög til fyrirstöðu; þó kröfur manna á íslandi séu vanalega allmiklar, þá er getan minni, þegar á þarf að reyna. Af þess- um ástæðum réðist ég í að gefa út á eigin kostnað uppdrátt þenna, en það hefði þó verið ókleift, hefði ekki stjórn Carlsberg-sjóðs góðfúslega lánað mér suma af steinum þeim, er nota átti við jarðfræðisupp- dráttinn. Af því uppdrátturinn var ætlaður til grundvallar undir jarðfræðis- liti, urðu nöfn í bygðum að vera miklu færri en á uppdrætti Björns Gunnlaugssonar, auk þess hefði uppdrátturinn, úr því hann var mink- aður, orðið grautarlegri og ljótari, ef nöfnin hefðu orðið mörg. Nú er það undir álitum komið, hverju halda skal og sleppa, og býst ég við, að mörgum þeim, sem lítt þekkja kortagjörð, þyki nöfnin of fá og að marga vanti kotið sitt. Það væri í sjálfu sér mjög æskilegt, að til væri uppdráttur af íslandi með öllum bæjum og mörgum örnefnum öðrum, en þess mun langt að bíða. Slíkan uppdrátt er að svo stöddu ekki hægt að gjöra af tveim ástæðum: i° mundi það verða afarkostnaðar- samt; stunga og prentun á uppdrætti Björns Gunnlaugssonar kostaði yfir 23 þúsundir króna, sem stjórnin borgaði, en eigi Bókmentafélagið, sem margir ætla. Uppdráttur með öllum bæjum yrði að vera í miklu stærri mælikvarða og mundi því kosta margfalt meira. 20 er landið eigi nærri nógu vel mælt til þess, að þetta geti orðið framkvæmt. Á korti Björns Gunnlaugssonar eru flestir bæir settir af handahófi eftir skýrslum hreppstjóra og heldri bænda; Björn mældi aðeins legu hinna helztu kirkjustaða og strandmælendurnir dönsku mældu allmarga bæi nærri sjó; að ákveða stöðu allra bæja í sveitum með mælingu hefði verið gjörsamlega ókleift fyrir einstakan mann. Á íslandi verðum vér enn um stund að láta oss nægja yfirlitsmælingu, sem bygð er á föst- um punktum, er ákveðnir hafa verið með þríhymingamælingu, en milli- rúmin í þríhyrninganetinu með uppdráttum sveita, fjalla og bæja efti hraðmælingu og ágizkun. Ef mæla ætti allar bygðir á íslandi jafn ná kvæmlega eins og nú er mælt í fjallalöndum á meginlandi Evrópu 8*
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.