Eimreiðin - 01.05.1902, Page 47

127
ræktarlaus rothögg frá annarri hálfu, en alt er rannsakaö með ró-
legum augum.
Og má ríkið ekki vera afskiftalaust, allra sízt hér, þar setn
um veika smáþjóð er að tala^ sem þarf allra sinna satneinuðu
krafta við, til að leysa þau menningarverkefni, sem tímarnir heimta,
að unnin séu af hverri lífvænni þjóð — úr því vér á annað borð
búum við ríkiskirkju. Vér vorum ekki þess umkomnir,— þótt
vér lærðum það um seinan —• að stríða við tvö þjóðerni innan
takmarka hins danska ríkis. þar á ofan hefur hin seindrepandi
stjórnarbarátta vor þegar gengið oss alt of nærri. Og eigi nú
enn við að bætast borgarastríð um trúarbrögðin, þar »sem guðs
börn« og »heimsins börn« festa ómælandi djúp milli sín, þá má
ætla, að bráðum yrði úti um oss með öllu. Svo áríðandi sem ríkis-
valdinu er að sameiginlegt siðgæði með öllum siðmenningarinnar
öflum og aðferðum haldi þjóðinni saman og í samvinnu, eins nauð-
synlegt og sjálfsagt er, að það standi alveg óhlutdrægt gagnvart
öllum trúarjátningum. Eða með öðrum orðum, landstjórnin á ekki
né má hafa önnur afskifti en siðferðislegs eðlis af neinu trúar-
eða kristnihaldi þjóðarinnar. rau trúarbrögð, sem framfylgja heiila-
ríkastri siðafræði fyrir ríkið, mæla með sér sjálf með því, en með
engu öðru. Og þar eð nú kristin trú hefur sýnt, að hún felur í
sér hin beztu þesskonar skilyrði, er hún með réttu látin sitja í
fyrirrúmi eins og bezta undirstaða allrar lýðmenningar. En um
trúarinnihald kristindómsins, eða sérstakar kenningar sérstakra
kirkjuflokka, varðar ríkið alls ekkert. »Hrein trú« og sáluhjálpar-
greinir eru því óviðkomandi. Æðsta dygð ríkis gagnvart kirkju
og kreddum er algjört afskiftaleysi.
En þessu mætti svara því, að slíkt séu hin mestu marglæti
að taka fram nú á þessum aldamótum. Pað væri vel, ef svo væri,
en staðhættirnir segja alt annað í voru landi.
Eg fullyrði, að vér njótum alls ekki frelsis í trúarefnum hér í
Danmörku, ekki þess frelsis, sem vér hljótum að heimta og
verðum að hafa, ef Lútherstrú vor á ekki að visna upp eða um-
hverfast, og eigi ekki sú afturför, sem nú drotnar, að leiða til of
bráðs aðskilnaðar ríkis og kirkju, aðskilnaðar með ofstopa og æs-
ingum, sem lengi ætti eftir að gróa.
Að vísu fengum vér trúarbragöafrelsi með grundvallarlögun-
um fyrir hálfri öld síðan, en þó svo, að ríkið skal styrkja hina
evangelisk-lúthersku kirkjuskipan. Var það rökstutt svo, að meiri