Eimreiðin - 01.09.1916, Qupperneq 4

i6o
»Hvað mig snertir, hefði ég annars helzt kosið, að í efri stangar-
reit blá-hv(ta fánans hefði og — til fegurðar — verið höfð mynd af
gjósandi eldfjalli á grænni rót, og tæki síðan við hraunlitur, en þá ís-
og snæliturinn, en síðan sí-eldlogandi súlan. — Þetta ætti þá að tákna
það, að ísland — sbr. líka græna litinn — væri land vorgróðurs og
vona, og þótt landið væri hrjóstrugt og ískalt, þá byggi þó fjörið og
eldurinn sí og æ í brjóstum landsins barna, — og ætti þá að bera
þann sí-boðskapinn til þjóðanna, að eins og eldurinn æ er hið hreins-
andi og eyðandi aflið, svo ætti og ríki tilfinninganna — þ. e. sí-til-
finningin þess, að hið illa, ranga á eigi að þolast, — sí og æ, og
hvívetna, að sópa burt öllu hinu óhreina, illa og rotna, sem enn er á
jörðunni.H)
Ef menn ætíð skoðuðu flögg og skjaldmerki á þenna hátt,
yrðu þær víst skrítnar skýringarnar sumra, og það mundi eflaust
erfitt, að finna nokkra mynd eða lit, sem ekki mætti leggja út á
betri veg eða verri, alveg eftir því, hvernig á manni liggur. Nú
er það í mæltu máli á Norðurlöndum, að sá, sem heimskur er
talinn, er kallaður þorskur — í öðrum málum liggur ekki sú merk-
ing í þorski, að minsta kosti ekki alment; þess vegna héldum við,
að okkur yrði brugðið um heimsku, ef við heföum þorsk í skjald-
merkinu, og var sagt, að »virðingunni fyrir íslenzku þjóðerni væri
hræðilega misboðið með »flatta þorskinum«, og að þetta merki
væri uppfundið Islendingum til gremju og skapraunar*. Pess vegna
vildu menn fá fálkann; hann þótti glæsilegur fugl, og menn bjugg-
ust víst við, að hann bæri á breiðum vængjum sóma landsins út
um víða veröld, bætti landsmenn og breytti þeim úr friðsömum
fiski í reiðan ránfugl. Pví var sjálfsagt lítil athygli veitt, er einn
íslenzki blaðstjórinn benti á, að sá væri kallaður fálki, er bæði
þætti heimskur og illgjarn. En fæstum datt í hug að skoða mál-
ið algerlega frá sögulegu og heraldisku sjónarmiði, og láta allar
háfleygar og lágfleygar nútíðarmynda-skýringar hvíla sig.
Sem sérstök vísindagrein verður heraldikin eða skjaldmerkja-
fræðin ekki rakin lengra en til tólftu aldar. Pað, sem liggur til
grundvallar'fyrir henni, er þó að líkindum miklu eldra, og má
jafnvei finna meðal fornþjóðanna klassisku; að sumra áliti á jafn-
vel hinn svo kallaði »tótemismi« nokkuð skylt við hana; það skal
þó hér látið liggja milli hluta. Pað er riddaraöldin, sem var blóma-
‘) Alþingistíðindi 1914, H, d. 46. Ég sleppi auðvitað öllu feita og breytta
letrinu í kaflanum, en rní eru þingmenn farnir að skreyta ræður sínar með því upp
á blaðamanna vísu.