Eimreiðin - 01.09.1916, Page 52

208
mörku, einkum þegar þröngt er í búi hjá samlögunum. Hér vi5
bætist enn, að ég tel sjálfsagt, að ég hafi gert kostnaðaráætlunina
til spítala og heilsuhælis alt of háa, enda er hún miklu hærri en
gjald það, er sjúkrasamlögin í Danmörku greiða til slíks. Aftur á
móti getur það vel verið, að stéttarbræðrum mínum finnist, að ég
skari slælega eldinn að þeirra köku; en ég vil þá aðeins geta þess,
að samkvæmt áætlun minni yrðu laun allra sjúkrasamlaganna til
allra lækna landsins hérumbil 93,oœ kr., og með því að gera ráð
fyrir, að 45—50 starfandi læknar séu á landinu, mundu þeir fá að
meðaltali hérumbil 2000 kr. hver frá sjúkrasamlögunum. Og þar
sem flestir læknar á íslandi eru embættislæknar með föstum laun-
um, 1500 kr. á ári, og þeir þar auki fá laun fyrir læknisstörf sín
frá þeim helmingi þjóðarinnar, sem ekki er gert ráð fyrir að gangi
í sjúkrasamlögin, þá sé ég ekki betur, en að hagur lækna á ís-
landi yfirleitt mundi batna að miklum mun, ef almenn sjúkrasam-
lög kæmust á stofn, með því fyrirkomulagi, sem ég hefi bent á,
og þeir ættu því að gerast frumherjar hreyfingarinnar. Mikið er
undir því komið, að stjórnin beri málið upp fyrir alþingi, og það
fái þar góðar undirtektir. Og þar sem hér er um eitthvert hið
mesta velferðarmál þjóðarinnar að ræða, ætti alþingi ekki að dauf-
heyrast við fjárframlögum í þessa átt; en stjórnin ætti að leggja
fram lagafrumvarp um viðurkend sjúkrasamlög á næsta þingi og
fyrirkomulag þeirra. Stjórn og þing verður að gæta
þess, að um leið og landssjóður geldur rúmlega
100,000 kr. til s j ú k r a s a m 1 a g a n n a, sparar þjóðin
saman ríflega 200,000 kr. á ári, til þess að tryggja
heilsu sína og efnahag, þegar sjúkdóm ber að
höndum. Sjúkrasamlögin má skoða sem einskonar sparisjóð,
og það sparisjóð, sem gefur afarháa vöxtu. Við þekkjum allir,
hvílík hörmung það er fyrir efnalítið fólk, þegar alvarlegan og
langvinnan sjúkdóm ber að höndum. Hversu margir fátæklingar
fara ekki alveg á höfuðið og ná sér aldrei aftur vegna veikinda,
fara vanalegast á sveitina og eiga sér þá sjaldnast viðreisnar von.
það er ekki aðeins stórt og mikið verk að vinna hér frá hagræð-
islegu sjónarmiði þjóðarinnar, heldur einnig frá sjónarmiði mann-
úðar og mannkærleika. Pað er sárt til þess að vita, að margir
fátæklingar geta ekki einu sinni haft von um að fá hjálp meina
sinna, að þeim er ekki mögulegt að leita sér þeirrar hjálpar og
aðhlynningar gegn versta óvininum, sjúkdómi og þrautum. En