Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1929, Síða 93

Brjefaviðskifti
93
konungum uppá rfkið, heldur voru pað líka peir, sem
höfðu lag á eftirleiðis að varðveita aðaláhrif sín á alla
ríkisstjórnina, pangað til loksins að meginhluta dönsku
pjóðarinnar heppnaðist á vorum dögum með afarmiklu
manntjóni og peningaútlátum að verða nokkurn veginn
ráðandi á sínu eigin heimili; og einn af hinum fyrstu
ávöxtum af pví var verslunarfrelsi á Islandi, og pað án
pess að hingað til hafi verið heimtaður nokkur skerfur
paðan til hinna miklu sameiginlegu útgjalda til konungs-
ættarinnar, utanríkismálanna, hersins, sjóliðsins, ríkisskuld-
anna o. s. frv. Já, pó að fjárhag Danmerkur hafi hnign-
að stórum á hinum sfðustu árum, hefur hún pó haldið
áfram bæði að verja öllum tekjum af íslandi í pess parfir
og auk pess veitt til pess um 30000 rdl. árlegt tillag
ásamt 15000 rdl. til póstferða pangað. Og lög pau, sem
voru gefin út i janúarmánuði í ár um stjórnarfarslega
stöðu íslands í ríkinu, lofa eigi að eins stöðugu áfram-
haldi af ástandi pessu, heldur og árlegu 20000 rdl. auka-
tillagi, sem fyrst eftir 10 ár á að minka um 1000 rdl. á
ári, svo að pað fellur ekki alveg í burtu fyr en eftir 30
ár. Jafnframt pessu er íslandi heitið í lögum pessum
mjög mikilli sjálfstæðri stjórn. Dannig hefur ísland, án
pess að hafa lagt til landvarnarskyldu nokkurs manns til
hers eða flota, eða einn einasta skilding til peirra út-
gjalda, sem hefðu átt að vera sameiginleg, notið ávaxt-
anna af erfiði hinnar dönsku pjóðar til að vinna frelsi
og velmegun. Dað væri fróðlegt að sjá, hvort nokkur
önnur pjóð mundi hafa gjört jafnvel nándar nærri svo
mikið fyrir ísland. En hefur Danmörk fengið nokkra
viðurkenningu af hálfu íslendinga fyrir petta? Síður en
svo. Að eins reiði og gremju af pví að hún vildi ekki
veita meira. Á pennan hátt hlýtur hinn gamli góðvildar-
hugur að hverfa og í stað pess að koma hin beinharða
rjettarskylda; pá fengjum vjer að sjá, hvort ekki værl