Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1929, Side 94

94 Björnstjerne Björnson og Jón Sigurðsson
eins hægt að snúa skuldakröfum íslands til Danmerkur
uppá ísland. Og megum vjer pá líka spyrja, hvort pað
er alveg víst, sem „Norsk Folkeblad“ hermir, að ísland
hafi eigi styrk, eins og Noregur eða Danmörk, til pess
að rísa upp aftur. Hvað ætli t. d. sje pví til fyrirstöðu,
að hraustur ungur íslendingur nú á tímum, eins og fyrr-
um, ráðist 1 siglingar og haldi heim með auðæfi, sem
hann hafi aflað 1 ókunnum löndum? Hafa ekki margir
ungir Norðmenn frá klettaeyjunum við norðurstrendur
Noregs eða ungir Danir úr sandeyjum Vesturhafsins farið
pannig að á vorum dögum? Eru ekki ófrjóar eyjar, svo
svo Faney og Römey, á pennan hátt orðnar ekki aðeins
vel megandi, heldur tiltölulega auðugar?"
Björnson hjelt áfram að tala máli íslands prátt fyrir
petta svar, eins og brjef hans bera næg vitni um. Hann
ritaði grein um stjórnfrelsismál íslands, sendi hana 29.
ágúst 1872 vinum sínum Gottfred og Margrete
Rode; bað hann frúna að rita hana upp, pví hún skrif-
aði svo greinilega; síðan átti hún að sýna hana dr.
Carli Rosenberg til pess að hann leiðrjetti hana, pví
að Björnson hafði eigi haft tíma til að gá 1 skjölin. Dar
næst átti Rosenberg að sýna Jóni Sigurðssyni greinina
og hann að bæta pvl við, er honum sýndist rjett, en pó
ekki spilla meiningu Björnsonar. En fám dögum síðar
urðu mikil svo að Björnson snerist allur að peim;
20. sept. bað hann Rodehjónin um að birta eigi greinina.
Björnson var ákafur fylgismaður Grundtvigs
gamla, hins nafnkunna kennimanns, er mest og best
áhrif hafði pá haft á fjölda Dana. Hann andaðist 2. sept.
petta ár, sex dögum fyrir 89. afmælisdag sinn. Björnson
brá pegar við, er hann frjetti lát hans, orti minning-
arljóð um hann og fór til Danmerkur, til að fylgja honum
til grafar 11. september. Hann var pá gestur Rodes-
hjónanna á heimili peirra í Skovgaard, skamt fyrir utan