Aldamót - 01.01.1894, Blaðsíða 82

82
Hin aðferðin er sú, að hið verulega er skoðað
eins og það liggr fyrir og út frá því er gengið eða
stöðug hliðsjón höfð af því. Skoðunum og sannfær-
ing allri er eins og valin nokkurs konar stöð í veru-
legleikanum sjálfum. Þess vegna, þegar um ráðning
á einhverri gátu lifsins er að ræða, verður niður-
staða sú, sem komizt er að, ef rjett er að farið,
aldrei viðskila við verulegleikann. Hún leikr ekki
í lausu lopti, heldr styðst við eitthvað verulegt og
almennt, sem öllum getr verið að einhverju leyti
kunnugt um. Mætti óhætt segja, að þessi aðferð ein
ætti við nútímann, því nútíminn er, fremr nokkrum
öðrum tíma, verulegleikans öld. Að því leyti þykir
mjer vænt um nútímann. Og ætla jeg mjer líka
að taka mjer stöð í verulegleikanum í svari mínu upp
á spurninguna, sem jeg hefi sett mjer að gefa svar
upp á, hina fornu spurningu: »Bvað er sannleikr«?
Það þarf sannarlega ekki neinar getur um það
að hafa, að allir menn, hverrar skoðunar eða trúar
sem þeir eru, ef þeir á annað borð vilja nokkuð
sinna alvarlegum málum, finni greinilega til þess,
að þessi spurning leiðir hugann að atriði, sem rist-
ir djúpt í meðvitund vorri. Spurningin fer ekki
með oss um útkjálka eða úthaga meðvitundarlífsins,
eða sker þess og hólma, sem vjer einstöku sinnum
vitjum, oss til dægrastyttingar, heldr er hún með
oss á sjálfum miðpunkti eða við hjartastað vors
helgasta lifs. Á meðal annars sjest það á því,
hvernig spurningin hefir gagntekið hugi manna á
öllum öldum. Það bærast líka strengir í hverju
vakandi brjósti, þegar um sannleikann er að ræða.