Aldamót - 01.01.1894, Blaðsíða 100

100
fyrir, þá er eins og maðrinn missi alla löngun ept-
ir Guði og alla sinnu á honum, verði kærulaus um
allt guðlegt eða fái viðbjóð á því og tali illa
um það.
Um það leyti, er kristni hófst, var tíminn svona
andlega sjúkr. Eins og þegar hefir verið minnzt
á, var talsverðr oddborgarabragr á aldarfarinu og
andastefnunni. Menn höfðu þreytzt og gefizt upp í
hinni andlegu baráttu sinni. Fóru svo að finna
hvíld í því, að staðhæfa ekki neitt. Niðrstaðan,
sem komizt var að, var sú, að rjettast væri að á-
kveða ekki neitt, þar sem skoðanirnar hefðu verið
svo margar og misjafnar, og menn hefðu aldrei
komið sjer saman um, hvað væri sannleikrinn. Hin
sanna heimspeki væri að segjast ekkert vita og að
ekkert yrði með áreiðanlegri vissu vitað um sann-
leikann. Það iikist óneitanlega mönnum vorra tíma,
sem þreytzt hafa og gefizt upp og finna svo hvild
sálu sinni í agnosticismus, heimspekinni, sem
segist ekkert vita um þessa hluti og sem nú á upp
á háborðið i heiminuin. Vor tími er líka efasjúkr
tími.
En á efanum lifir maðrinn ekki lengi andlega.
Honum er það ekki unnt, fremr en að lifa líkamlega
á tómu loptinu. Það má um tíma eins og byrgja
inni eða halda niðri hinni trúarlegu llfsþörf manns-
ins, en svo brýzt hún aptr fram með þeim mun
meira afli. Alveg eins og maðr, sem um tíma hefir
staðið á öndinni. Þegar hann fer aptr að draga
andann, ber svo mikið á því. Það er nú líka farið
að bóla á umskiptum f þessa átt. Lífsþörfin er far-
in að gera vart við sig aptr, þótt reynt hafi verið
að kæfa hana niðr; og gerir hún vart við sig hvað