Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1948, Page 124

STEINDÓR STEINDÓRSSON
frá Hlöðum:
Akuryrkja á íslandi
í fornöld og fyrr á öldum
Inngangur.
Tímabil það, er um ræðir í þessari grein, er frá því sögur
hefjast hér á landi og fram undir siðaskipti. Frá öllum þess-
um öldum eru órækir vitnisburðir um það, að kornyrkja
hafi verið stunduð meira og minna hér á landi. Vitnisburð-
ir eru að vísu svo strjálir, að erfitt verður að skapa sér heild-
armynd af ásigkomulagi hennar. Einnig er næsta örðugt að
rekja með fullri vissu, hverjar orsakir hafi til þess legið, að
akuryrkjan lagðist niður með öllu, þótt ýmis rök megi til
þess rekja. Mun hér verða leitazt við að gera þessa grein,
eftir því sem efni standa til.
Allmikið hefir verið ritað og rætt um akuryrkju forfeðra
vorra. Er hinna helztu rita um þau efni getið í heimildaskrá.
En geta verður hér þó þegar tveggja ritgerða um þetta efni.
Er önnur eftir Björn M. Ólsen, og birtist hún í Búnaðarrit-
inu 1910, en hin er í Lýsingu íslands eftir Þorvald Thorodd-
sen. Verður oft til þessara ritgerða vísað undir skammstöf-
ununum B.M.Ó. og Þ.Th. Eftir að ritgerð þessi var samin
í megindráttum gaf Sigurður Þórarinsson út doktorsritgerð
sína: Tefrokronologiske studier. Tekur hann kornyrkjuna
til rækilegrar meðferðar, og þar sem skoðanir okkar fara að
ýmsu saman, hefi ég haft ýmsan stuðning af ritgerð lians nú
við lokafrágang þessarar greinar.
Vitnisburðir um akuryrkju fyrrum eru ferns konar: I
fyrsta lagi vitnisburðir íslendinga sagna, í öðru lagi vitnis-