Réttur - 01.12.1916, Blaðsíða 32

- 146 -
framleitt smjör og skyr. En það verður ekki arðsamt, nema
varan geti komið fljótt á markaðinn (kauptúnin íslensku og
til útlanda). Og til þess þurfa skip. Eftir reynslu Borgfirð-
inga og Mýramanna (Hvanneyri, Einarsnes), getur slíkur bú-
skapur vel staðist, með samgöngum svipuðum því, sem hér
er lýst. Sama er að segja um hænsnarækt, sem gæti verið á-
gætur atvinnuvegur í nánd við kauptún, ef jafnan væri hægt
að koma eggjunum á markað í Reykjavík eða til útlanda.
Eins og allir vita, er afarmikið af eggjum flutt hingað til
lands árlega og hrekkur þó hvergi nærri til. í stuttu máli:
Með góðum sjósamgöngum gæti þrifist hér »danskur bú-
skapur«, þ. e. smábýli með litlu, en vel ræktuðu landi, þar
sem framleitt væri smjör, skyr, egg og flesk. Pó að ekki
sé víst að skyr verði útflutningsvara, er mikill markaður
fyrir það hér á landi. Samgöngubæturnar eru því undir-
staða býlafjölgunar og aukinnar ræktunar. Jafnframt hefðu
þær stórmikla þýðingu fyrir sauðfjárbústofninn, ef litið er á
núverandi ástand, þar sem framleiðsla sveitabænda kemst
stundum ekki áleiðis á markaðinn fyr en missiri eftir að hún
er flutt til hafnarinnar. Heyflutningur er líklegur til að verða
mikill milli héraða, ef kostur væri góðra strandferða. í sum-
um sjóþorpum, t. d. Vestmannaeyjum, er árlega keypt mikið
af norsku heyi. Og í kauptúnunum alt í kringum land er
yfirleitt mikil eftirsþurn eftir heyi, því að fólkið getur ekki,
sökum heyskorts, framleitt nægilega mjólk. í sumum grýtt-
um héruðum við sjó er grasrækt erfið eða ómöguleg, en
beitilönd og afréttir góðar (Reykjanesskagi, Vestfirðir, Aust-
firðir). F*ar væri mjög arðvænlegt að hafa fleira sauðfé, og
kaupa hey handa því úr gróðurmiklu héruðunum, sem
liggja nærri höfnum (Húnavatnssýslu, Skagafirði, Eyjafirði,
Köldukinn, en þó einkum Flóanum, þegar Porlákshöfn er
komin og járnbraut aö Ölfusárbrú). En slík viðskifti geta
ekki þrifist, nema kaupandi og seljandi eigi að vísu að
ganga um flutninginn. Á Suóurlandi og Faxaflóaláglendinu
gæti garðyrkja verið afbragðsatvinnuvegur. En Mýramenn
og Árnesingar sjá sér ekki fært að stækka garðana, því að
kostnaðurinn við að koma garðmetinu á markaðinn gleypir