Réttur - 01.10.1929, Page 69

Kjettur] BARATTAN UM HEIMSYFIRRAÐIN
277
málann« alvarlega, nema sósíaldemókratar tóku hon-
um fegins hendi, því að alt er hey í harðindum hjá
slíkum pólitískum horkóngum. En í ættlandi sáttmál-
ans, Ameríku, virtu menn hann ekki meira en hann
var verðui1. Þegar Kellogg-sáttmálinn var til umræðu
í ameríska senatinu, sagði senatorinn Reed þessi orð:
»Alt frá því að þjóðirnar lærðu að draga til stafs hafa
þær gert með sjer samsninga um eilífan frið. En ver-
aldarsagan er ekkert annað en saga samningsrofa«.
Þessi orð fylgdu Kellogg-sáttmálanum út úr ameríska
þinginu, og þau lýsa honum betur en nokkur hlutur
annar.
En þó að Kellogg-sáttmálinn sje gagnslaust vopn
í baráttunni fyrir friði, þá hefir hann þó valdið mseira
ölduróti í heimsstjórnmálunum en menn skyldu ætla.
Hann er nefnilega ekki eins meinlaus og ætla mætti
af meinleysislegu útliti hans. Hann er eitt af hinum
mörgu herbrögðum Bandaríkjanna í baráttunni við
Bretland. Bandaríkin ætluðu að nota hann til þess að
efla pólitísk áhrif sín í Evrópu og krýna þannig fjár-
hagslegt vald sitt þar. En tvö stærstu stórveldi Ev-
rópu, Bretland og Frakkland, svöruðu þessari ame-
rísku ósvífni í sömu mynt. 30. júlí 1928 skýrði Cham-
berlain utanríkismálaráðherra Bretlands frá því í
Parlamentinu, að Frakkland og Bretland hefðu komist
að »samkomulagi« um takmörkun vígbúnaðar á sjó.
Þessi yfirlýsing kom eins og þruma úr heiðskíru lofti,
því að Frakkland hafði til þessa frekar hallast að
Bandaríkjunum í deilum þeirra við Bretland um tak-
mörkun herbúnaðar á hafinu. Þetta »samkomulag«
hlaut því að vera meira en rjett og sljett samkomulag
um, hvaða tegundir herskipa skyldi takmarka. Svo
var því og farið. f þessu sambandi var endurnýjað hið
»hjartanlega samband« (entente cordiale), sem verið
hafði með Bretlandi og Frakklandi fyrir stríð. Eftir
stríð hafði vináttan kólnað töluvert á milli þeirra, því