Réttur - 01.01.1951, Blaðsíða 110
110
RÉTTUR
við, því íslenzk alþýða hafði 1942—1947 náð einhverjum beztu
lífskjörum, sem þekktust í Evrópu, í krafti þeirra kauphækkana og
afkomuöryggis, sem hún undir forustu Sósíalistaflokksins hafði
sótt í greipar innlends og erlends auðvalds.
Ameríska auðvaldið fór ekki dult með fyrirætlanir sínar. Þess
fyrsta markmið var að skapa aftur alger yfirráð auðvaldsins yfir
atvinnulífinu, með því að koma á nægu atvinnuleysi, til þess að
auðmennirnir gætu ráðið kaupgjaldinu einir, og síðan í krafti
þess skammtað vinnandi stéttunum mátulega léleg lífskjör. Þetta
er það, sem ameríska auðvaldið kallar „efnahagslegt jafnvægi.“
Sendimenn ameríska auðvaldsins lögðu þessa stefnuskrá fyrir
ráðuneyti Stefáns Jóhanns til framkvæmda, er sú stjórn gekk
í Marshallsamtökin. Ríkisstjórninni var nú fyrirskipað að ræna
íslendinga mestöllum þeim fríðindum, er tekizt hafði að afla
undir forustu sósíalista. Það var orðað vægilega, en þó svo að vel
mátti skiljast, í hinni opinberu skýrslu ameríska Marshallsérfræð-
ingsins um ísland, er birtist í Alþýðublaðinu 5. febr. 1948. Þar stóð
ávo:
„Þannig gæti viðreisn Evrópu orðið til þess að ísland kæmi
efnahag sínum á réttan kjöl, án þess að fórna öllum þeim
fríðindum, efnahagslegum og félagslegum, sem það nú getur
boðið íbúum sínum, enda þótt það geti ekki, meðan á við-
reisninni stendur, náð efnahagslegu jafnvægi án þess að
skerða lífskjör þeirra allverulega." (Leturbr. vor).
Síðan tók ríkisstjórn Stefáns Jóhanns til- óspilltra málanna
að framkvæma fyrirskipanir herra síns.
í desember 1947 var vísitalan bundin við 300. Ameríska yfir-
stjórnin kvað það „vægilega ráðstöfun“. Áður hafði tollahækk-
unin mikla verið framin (50 millj. kr. álögumar).
Nú ráðu hverjar árásirnar á hin félagslegu fríðindi aðrar.
Lögin um útrýmingu heilsuspillandi íbúða voru eyðilögð í
framkvæmd.
Tryggingalöggjöfin og skólalöggjöfin, tvent af merkilegustu
félagsmálalöggjöf nýsköpunartímabilsins, varð, einkum í fram-
kvæmd, fyrir barðinu á ameríska afturhaldinu.