Sjómannablaðið Víkingur

Ukioqatigiit

Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Qupperneq 4

Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Qupperneq 4
ALSBÁTURINN Eftir Kristján Eldjárn Víkingi þykir mikils um það vert að geta flutt les- endum sínum ritgerð þá, sem hér fer á eftir. Vœntir blaðið þess, að sjómönnum muni þykja nokkurs virði að kynnast gerð elzta skipsins, sem fundist hefur á Norðurlöndum, ekki sízt þegar svo vel og greinilega er frá því sagt, sem hér er gert. Höfundur ritgerðar þessarar, Kristján Eldjárn, forn- minjafræðingur, er ungur menntamaður, sem mikils má af vænta. Hefur hann dregizt á það að rita nokkrar greinar fyrir Víking um skip fornmanna á Norður- löndum, þar sem lýst væri í höfuðdráttum þróun skipa- smíða allt frá Alsbátnum og til víkingaskipa á borð við Orminn langa. Eru lesendur beðnir að fylgjast vel með greinaflokki þesum. Hann mun verða bæði fróðlegur og skemmtilegur. Ritstj. „Þú foma, danska frægðarleið, ó, fríði sær“, segir Matthías í þýðingu sinni á konungssöng Dana eftir skáldið Jóhannes Ewald. Skáldið segir nú reyndar „dökkbrýnda haf“, en ekki „fríði sær“, eins og Matthías hefur neyðzt til vegna rímsins. En sama er. Manni skilzt, að skáldið er að stæra sig af afrekum þjóðar sinn- ar á hafsins leiðum, hvort lýsingarorðið sem notað er, enda eiga sjálfsagt bæði vel við. 0, jæja, nú á dögum eru Danir víst frægari fyr- ir alisvínaflesk og Karlsbergsöl en hetjudáðir á höfum úti. Og samt hefur skáldið mikið til síns máls. Leiðir hafsins hafa frá alda öðli verið alfaraleiðir liinna norrænu þjóða, og eyjaland eins og Danmörk gat jafnvel ekki byggzt, fyrr en til voru fleytur, sem fært var á yfir sundin. Og jafnskjótt og þjóðir þessar urðu þess um- komnar að smíða haffær skip, snéru þær stöfn- um þeirra til framandi stranda og ógnuðu með flotum sínum voldugum þjóðlöndum svo mjög, að þeim hefur aldrei síðan tekizt að gleyma 274 . þessari gullöld norræns valds né heldur að gera nokkuð þvílíkt aftur. Þetta var víkingaöldin, hin mikla landvinningaöld Norðurlandabúa, sem hófst um 800 e. Kr., þegar þeir eignuðust fyrst haffærandi skip. En forfeður vorir höfðu dvalizt langar stund- ir á Norðurlöndum, þegar hér er komið sögu. Ef fornfræðingum skjátlast ekki mjög, hafa hinir fyrstu steinaldarmenn farið að tínast til Norðurlanda um 10.000 f. Kr. Þegar víkingaöld- in hefst, hafa norrænar þjóðir verið til í 10—11 þúsund ár, og allan þennan tíma hafa þær átt báta og skip, verið fiskimenn, farmenn og jafn- vel sjóræningjar með ströndum fram. Sjórinn og skipin hafa verið þeirra hálfa líf. í hinum miklu forngripasöfnum á Norðurlöndum eru geymdar þúsundir og aftur þúsundir fornminja frá hinni löngu forsöguöld. En þetta eru nær eingöngu munir úr óforgengilegum efnum. Tinn- an, sem steinvopnin eru úr, er óbreytanleg, bronsið geymist yfirleitt sæmilega í jörðu, jámið til muna verr, en þó betur en trjáviður. Það er tilviljun ein og slympilukka, að jarðlög- in séu þannig í eðli sínu, að þau geti geymt forna trémuni öldum og árþúsundum saman. Bátar og skip voru oftast úr tré, og þéss vegna getum við pælt hina löngu leið gegnum öll stein- aldarsöfnin og bronaldarsöfnin án þess að finna aðrar siglingaminjar en í bezta lagi ár eða þóftu eða þá frumstæðar skipamyndir brons- aldarmanna. Og við höldum áfram inn í jám- öldina, sem hefst um 400 f. Kr., og þá loksins, loksins verður fyrir okkur fyrsta fleyið, sem aldirnar hafa leift okkur Norðurlandabúum af hinum mikla, forsögulega flota, Alsbáturinn. Ilann fannst þar sem heitir Hjortspringmýri á VtKlNGVR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Sjómannablaðið Víkingur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.