Andvari - 01.08.1961, Blaðsíða 40

CARLOS BAKER:
ERNEST HEMINGWAY
Líkt og þegar skotgnýrinn úr byssum
bændanna í Lexingtonorustunni kvað við
endur fyrir löngu, barst fregnin um byssu-
skotið í morgunkyrrð hússins í Idaho með
iildum Ijósvakans út í hvern kima jarðar-
kringlunnar. Svo sem orðið hafði eftir
flugslysið fyrir sjö árum í Afríku birtist
þessi harmsaga á framsíðum blaða á öll-
um þjóðtungum heimsins. Þá hafði hann
lesið erfimælin um sjálfan sig með háðsku
glotti. Nú fékk hann þau ekki augurn
litið. Svipvindar örlaganna höfðu oft áður
hrakið bát hans um mikil og úfin höf.
Og alltaf hafði hann til þessa skilað sér
heilum í höfn. En nú var hið aldna
orustuglaða Ijón að velli lagt, og menn
fengu vart trúað þeirri sögu.
Margir meðal þeirra þúsunda, er höfðu
þekkt hann, hófu þegar að mada eftir
hann. Sundurleitar kviksögur voru tíndar
saman og festar flausturslega upp á þráð
og látið heita, að væru endurminningar
um hann. Lundúnir voru sjálfum sér
líkar. Þar vildu menn forvitnast um, hvort
hann hefði dáið fátækur eða ríkur. Barís
reyndist líka sjálfri sér lík. Þaðan var
símað til Associated Press og beðið um
sannorða sögu hjónabanda hans. Spansk-
ur nautabani hágrét þegar hann reyndi
að tjá sorg sína í orðum. Gamlir félagar
hans, sem höfðu veitt eða fiskað með
Iionum, hershöfðingjar á eftirlaunum og
óbreyttir uppgjafahermenn, blaðamenn
íþróttasiðnanna og kviksagnasíðnanna,
yfirþjónar og skenkjarar, rithöfundar og
leikarar — allir höfðu þeir sína sögu að
segja um hinn góða og glaðlynda félaga,
sem þeir höfðu misst. Um stund er ódauð-
leiki mannsins Llemingways geymdur í
minningu þessara þúsunda.
Að haki hinni rúmhelgu sögu hans
býr nú í miklu ríkara rnæli cn fyrr sá
ódauðleiki, er verk hans hafa þegar fyrir
löngu veitt honum. Þegar þess er gætt,
að hann fékkst við ritstörf í fjóra tugi
ára, þá verða afköst hans ekki talin mikil
að vöxtum, þótt álitleg séu: sex skáld-
sögur, um fimmtíu smásögur, og hin ör-
smáa skrumskæling hans á frásagnarstil
og liætti Sherwood Andersons; utan
skáldsagna má telja nautaatsbókina, hina
löngu og heillandi frásögn af veiðum í
Tanganajika, eitt leikrit og fáein kvæði.
Llm það bil fjórtán bókatitlar þegar allt
er talið, og eru þá ekki tekin með þau
tvö smákver, sem gefin voru út fyrir 1925
í París og Dijon — þetta er ritsafn skálds,
sem hafði oft orð á því, að hann mæti
meira gæðin en magnið og hvikaði aldrei
frá þeirri stöðu og slakaði aldrei á klónni
þegar um var að ræða handbragð lista-
mannsins.
Að því er varðar bækur þær er hljóta
að koma út eftir hann látinn, ef þær þá
koma út á annað borð, má nefna eina
þeirra, „Vdlynt sumar". Þetta er ekki
skáldsaga heldur frásögn í fyrstu persónu
um íþróttatilveru Ilemingways á leik-
völlum Spánar í nautaatstíðinni 1959.
l’vrir tæpu ári birti tímaritið Life þrjú
sýnishorn úr handritinu og urðu margir
vonsviknir, sem höfðu húizt við þrek-