Andvari - 01.08.1961, Síða 89

SIGURÐUR JÓNSSON frá Rrún:
GRÁSKJÓNI Á GRUND
Langi mann til að hrífast af hrossi, og
sé þar von gæðings á götu, er ekki verst
að vera rétt við útsýnisenda þeim megin,
sem að er riðið, þá fær maður gripinn í
návígi áður en maður er búinn að mynda
sér nokkra skoðun um hann, en nákvæm
sjón á einstök atriði s\rips, byggingar og
ekki hvað sízt hreyfingarhátta skellur yfir
mann án þess að upp komi fyrirfram gerðir
dómar. Þá er auðvelt að verða hrifinn,
ef nokkuð er fagurt. Svo er gott að burt-
leiðin blasi við löng og gjarnan hlykkjótt,
þá er hægt að endurskoða augnabliks-
dóminn frá ýmsum hliðum: rengja sig
um niðurstöðurnar og leiðrétta rangsýni
og vanskyggni. Og þannig stóð ég að
verki í Kaupangi sumarið 1924, þegar ég
leit upp úr slægjunni við dynjandi hófa-
glam, en Sigurður Stefánsson, kunningi
minn, hesthneigður, þaðan úr sveitinni,
var kominn rétt að mér ríðandi á Jarp-
skjónu sinni. Og hrifinn varð ég. Þar
fóru liðugar lappir, annað eins brokk-
flug hafði ég að vísu reynt en sjaldan
séð. Hrossið, sem hann teymdi, þandi
sig á stökki og sýndist ekki mega miklu
leifa.
Ekki lýtti yfirsvipur gripsins, Skjóna
laut ekki niður þótt hún greikkaði sporið.
Þar fór stolt frú og framgangsprúð, sem
hún var, gripum skreytt og gersemum,
hlaðbúin í skaut niður. En skart hennar
var ekki aðkeypt. Það var meðfætt og
holdgróið eða ávanið. Og þetta voru henni
engin sjaldhafnarklæði. Aðeins nafnið á
ganginum sýndi það: brokk; þetta hund-
billegasta af öllu ódýru, en hjá henni
var það dans og kraftaverk.
Ég varð skotinn í merinni og mér til
einskis baga, ég átti sjálfur aðra engu
lakari, svo þar komst engin öfund að eða
sviði, en sjónina mundi ég. Og nóg uin
Skjónu.
Þrem árum síðar færði svo Snælda
mín mér Þokka og tók hann síðan lengi
upp mikið af áhuga mínum og umhugsun,
því lausamaður með graðhest var ekkert
vanafyrirbæri þar í sveit og sjálfum sér
hvergi nærri fyrirhafnarlaus.
Þokki eltist og gerði Sigurði Stefáns-
syni glýju í augu engu síður en Skjóna
hans mér. Sigurði fannst folinn eigandi
og beztur blandaður við Skjónu. Ég var
alveg sama sinnis, og við nafnar áttum
saman hross á afrétt það sumar, sem
Þokki var þrevetur, þótti heldur krásar-
hljóð í hvorum okkar, sem var ef tilrætt
varð um árangur starfa þeirra hrossanna,
væntanlegan með næstu vordögum.
Og hvorugt reyndist svikult né klauf-
virkt. Skjóna kastaði á réttum tíma jarp-
skjóttu hestfolaldi, sem svo síðar lýstist
og varð gráskjótt, annaðist hún vel um
það og hafði líka föðurinn með við upp-
eldið, því svo leizt bæði þeim báðum og
okkur nöfnunum sem þetta fyrirtæki
hefði vel lánazt og væri sjálfsagt að endur-
taka verknaðinn. Gafst þar nafna mínum