Andvari - 01.08.1961, Blaðsíða 71

ANDVARI
AMERÍKUDVÖL GESTS PÁLSSONAR
165
blaðadeilur, og var baráttan ákaflega hat-
röm og illvíg, blandin persónulegum aur-
austri. Vafalaust hefur Gestur tekið sér
þessar deilur nær en ella, þar sem aðal-
mótstöðumaðurinn var gamall félagi hans
frá Verðandiútgáfunni, Einar Hjörleifs-
son. Munu þær hafa átt nokkurn þátt í
að leiða til óreglu í lífi hans og störfum.
Þá virðist og einhver ágreiningur hafa
ríkt milli hans og annarra aðstandenda
Heimskringlu. Þannig birtist greinin
Lyga-merðirnir eftir Jón Ólafsson í blað-
inu 5. ágúst 1891 með þeirri athuga-
semd, að hún væri þar sett gegn vilja
ritstjórans. Við óreglusemi, ógeðfelldar
hlaðadeilur og einhvers konar ósamkomu-
lag bættist það, að Gesti hefur ekki geðj-
azt að bæjarbrag eða lífsviðhorfum
Ameríkumanna. Um þetta kemst hann
þannig að orði í bréfi til Sigurðar bróður
síns 11. febr. 1891:
„Ég er nú búinn að vera hér akkúrat
í 7 mánuði. Winnipeg er fremur lítill
bær, íbúar eitthvað 26—28 þúsundir og
bærinn ekki eiginlega skemmtilegur, enda
eru flestir þessir nýju bæir í Ameríku
svo. Allt gengur út á að fá bæina sem fyrst
stóra og auðuga, og það er fyrst, þegar
það er fengið, sem farið er að hugsa um
að gera sér lífið þægilegt og hæginda-
fullt.
Mér leiddist líka óskaplega mikið fvrst
framan af veru minni hér. En nú eru
mér farin að batna leiðindin töluvert,
en þó vildi ég feginn vera kominn heim,
ef ég gæti komizt eins vel út af því í
peningalegu tilliti þar og hér . . . ég er
ráðinn ritstjóri við Heimskringlu fyrir
yfirstandandi ár, en hvort ég ílengist hér
fleiri árin, er alveg óvíst um. Það (sic)
verður tíminn og kringumstæðurnar að
ráða fram úr."1)
Winnipeg var um þessar mundir ungur
1) Bréf í vörzlu Böðvars E. Kvarans.
bær og ómótaður og vafalaust með all-
miklum hirðingjablæ. Þar hefur æðimjög
skort á þá menningarlegu siðfágun, sem
Gestur bar blóðborna virðingu fyrir og
hann gat haft kynni af í Kaupmanna-
höfn eða öðrum borgum Vestur-Evrópu.
Allt dró þetta að einum ósi um það, að
hann hefur ekki hugað á lengri dvöl í
Winnipeg, og 19. ágúst 1891 birtist eftir-
farandi frétt í Heimskringlu:
„Gestur Pálsson, núverandi ritstjóri
Heimskringlu, sendi stjórnarnefnd Hkr.
4. þ. m. beiðni urn lausn frá starfa sín-
um frá 1. næstkomandi septembermán-
uði, þar sem hann annars var ráðinn til
nýjárs. Nefndin veitti þegar þessa beiðni
ritstjórans."
Segir Einar H. Kvaran, að hann hafi
þá haft í hyggju að hverfa til Kaup-
mannahafnar eða einhvers annars staðar
á Norðurlöndum.1) Um þessi vistarslit
segir í Heimskringlu 26. ágúst 1891:
„. . .var skilnaður vor og hans ráðinn
með vinsamlegu samkomulagi á báðar
hliðar, og til merkis um það höfðum vér,
auk þess að uppfylla alla samninga við
hann, af sjálfshvötum og í virðingar skyni
við hann afráðið að gefa honum fría ferð
til Norðurálfunnar til þess staðar, sem
hann kaus sér.“
En sú för varð aldrei farin.
I upphafi veru sinnar í Winnipeg átti
Gestur heima í Kate street 14 og hafði
þar lierbergi á leigu hjá Sigurbirni Sigur-
jónssyni, en húsið átti ensk ekkja, frú
Nimmons.2) Síðan fluttist hann þaðan og
átti þá heima í húsi við Ross street hjá
Guðmundi Jónassyni frá Bíldhóli á
Skógarströnd.3) Ingibjörg Ólafsdóttir,
sem þekkti Gest vel um þcssar mundir
1) Gestur Pálsson: Ritsafn 1927, bls. 27.
2) Heimild: Flora Benson.
3) Heimild: Kristján Jónsson, sonur Guð-
mundar, bóndi við Lundar, Manitoba.