Andvari - 01.08.1961, Blaðsíða 79

ANDVARI
FUNDUR NORÐUR-AMERÍKU Á FIMMTÁNDU ÖLD
173
María“, flaggskip Kólumbusar, var að
vísu um 100 lestir með 52 manna áhöfn,
en Nina var 40 lestir með 18 manna
áhöfn og Pinta 50 lestir, einnig með 18
manna áhöfn. „Mathewe", skipið, sem
Cabot sigldi á fyrstu ferð sína yfir Atlants-
haf, var af svipaðri stærð með 18 til 20
manna áhöfn.
Annars verða ekki dregnar aðrar álykt-
anir af fyrrgreindum frásögnum um leit
þeirra Johns Jays og Thomasar Crofts að
eyjunni Brazil en þær, að um 1480 eru
Bristolmenn farnir að leita landa á haf-
inu vestur af Irlaudi. Hins vegar segir
þar ekkert um það, hvenær þær landa-
leitarferðir hófust og af hvaða hvötum
þær voru sprottnar. Á það má benda, að
Portúgallar og Danir gerðu út leiðangur
til landaleitar vestur yfir Atlantshaf um
1476, en menn eru ekki á einu máli um
það, hvort hann hefur komizt lengra en
til Grænlands; aðrir telja þó sæmilega
öruggt, að hann hafi náð til Nýfundna-
lands eða Labrador. Heimildir okkar um
15. öld eru mjög fáskrúðugar; það er
einungis hending, sem hefur ráðið því,
að einstöku bókfellssnifsi hafa varðveitzt
með letri frá þeirri öld. Af um 200 tolla-
skýrslum, sem hafa verið gerðar á 15. öld
í Bristol, hafa 19 einar varðveitzt, sumar
í brotum, og þær greina frá siglingum til
borgarinnar í 15 ár. Þetta eru helztu
heimildirnar um siglingasögu Bristolborg-
ar, en þær eru glataðar frá 85 árum ald-
arinna. Þannig hefur eyðingin leikið
heimildir okkar um þá atburði, sem við
erum að reyna að glöggva okkur á. Um
allar siglingar Bristolmanna til íslands er
til ein íslenzk heimild, varðveitt í Þýzka-
landi, og þeirra atburða er getið í einu
þýzku bréfi. Frammi fyrir þessum stað-
reyndum verðum við að viðurkenna van-
þekkingu okkar á þessu örlagaskeiði í sögu
Vesturlanda.
Eyjan Brazil, Borgirnar sjö, St. Brandan
og Skreiðarlandið eru þjóðsögueyjar, sem
taldar voru í Atlantshafi, og sjást eyjar
með þessum nöfnum á landabréfum 15.
aldar, og jafnvel á 16. öld, eftir að Ame-
ríka fannst og landfræðiþekking manna
hafði stórum aukizt. Eyjan Brazil sést fyrst
á siglingakorti ítölsku frá 1325, og er hún
venjulega merkt í hafinu vestur af Ir-
landi. Sumir telja, að hér kemii áhrifa
frá landaþekkingu íslendinga. Hins vegar
er óvíst, hvort nafnið sé indverskt að
uppruna eða keltneskt og þá dregið af
breas-i, sem mun merkja eyjan stóra, og
víst er um það, að eyjan, sem Cabot taldi
sig hafa fundið, var býsna stór.
Um 1480 eru Bristolmenn famir að
stunda landaleitir sjálfstætt, þá sigla þeir
til Azoreyja og Madeira, sem Portúgallar
fundu snemma á 15. öld, en þar með er
ekki sagt, að þeir hafi ekki verið famir
að leita landa nokkru áður. Árið 1498
segir spænski sendifulltrúinn við ensku
hirðina í bréfi til Ferdinands konungs, að
síðast liðin sjö ár hafi menn í Bristol gert
út árlega tvö til fjögur skip til þess að
leita að eyjunni Brazil. Nú er það öld-
ungis óhugsandi, að kaupmenn í Bristol
hafi gert árum saman út mörg skip ár-
angurslaust í landaleitir. Okkur er ör-
lítið kunnugt um þá erfiðleika, sem John
Cabot átti við að stríða, þegar hann var
að reyna að gera út eitt lítið skip til
landaleita. Af bréfi spænska sendifull-
trúans er helzt hægt að ráða það, að
Bristolmenn hafi verið farnir að stunda
allreglulegar siglingar vestur yfir Atlants-
haf á síðasta áratug 15. aldar.
john Cabot jinnur Norður-Ameríku.
Giovanni Cabato eða John Cabot, eins
og hann er venjulega nefndur, er talinn
fæddur í Genúa um 1450, en ólst að
mestu upp í Feneyjum og varð borgari
þar 1476. Hann fór ungur í siglingar,
komst m. a. austur til Mecca, sem þá var