Andvari - 01.10.1963, Page 37

ANDVARI
ÁRNI BÖÐVARSSON SKÁLD
155
blóðughadda eru ölduheiti, að vísu rangt
beygð í eignarföllunum lijá Arna, rétt
eignarföll eru hefringar og blóðughöddu.
Beint liggur við að skýra kenningarnar
mjóhryggur og bak öldu þannig, að í
þeim sé fólgið örnefnið Ölduhryggur, en
við það örnefni var Staðarstaður löngum
kenndur og nefndur Staður á Ölduhrygg
eða Staður undir Ólduhrygg. Hefur Árni
Böðvarsson húið á einhverri af hjáleig-
um Staðarstaðar meðan hann var milli
kvenna?
Árni Böðvarsson kvæntist síðar Ing-
veldi, dóttur Gísla lögréttumanns Þórð-
arsonar í Vogi í Hraunhreppi á Mýrum.
Vegna hórbrots síns mátti Árni ekki ganga
í nýtt hjónaband án konungsleyfis, en
það leyfi var honum veitt með tveim
bréfum dagsettum 25. október 1748 og
28. marz 1749. Kynlegt er, að leyfisbréfin
skuli vera tvö, en vafalaust hafa þau
bæði komið hingað til lands með vorskip-
um 1749, og á því ári munu þau Árni
og Ingveldur saman vígð.
Árni Böðvarsson var löngum kenndur
við Akra á Mýrum og oft nefndur Akra
skáld. Sú jörð var stórbýli, 60 hundruð
að dýrleika, og átti Akrakirkja hálfa jörð-
ina, en hinn helmingurinn var bónda
eign. Að líkindum hefur Árni aldrei búið
á allri jörðinni, heldur á bóndaeigninni
einni, enda var það gott jarðnæði. Hann
keypti hálfa bóndaeignina með þeim rök-
um, að Ingveldur væri óðalsborin til henn-
ar. Sennilegt er, að þau hafi sett þar bú,
þegar er þau giftu sig, og raunar er nokk-
ur ástæða til að ætla, að Árni hafi byrjað
að húa þar árinu áður. Víst má telja, að
hann sé farinn að húa þar árið 1750. Þá
(18. maí) gerir hann þau makaskipti, að
hann lætur 30 hundruð í Dönustöðum í
Laxárdal, sem voru föðurarfur hans, fyrir
15 hundruð i Ökrum og áskilur sér fimm
hundruð á landsvísu í milligjöf. Þrátt
fyrir milligjöfina verður því ekki neitað,
að hann kaupir 15 hundruðin í Ökrum
dýrt, en ástæðan mun vera sú, að hann
leggur kapp á að eiga sjálfur ábúðarjörð
sína.
Nú hafa þau hjón, Árni og Ingveldur,
talið alla bóndaeignina í Ökrum óðals-
eign sína, Ingveldi óðalshorna til þeirrar
jarðeignar hálfrar og hinn helmingurinn,
sem Árni liafði keypt fyrir föðurleifð
sína, var óðalseign hans. En höfðað var
gegn þeim óðalsbrigðamál um kaup Árna
á þeim hluta jarðarinnar, sem þau töldu
Ingveldi óðalsborna til. Þau kaup brigðaði
Sigurður Finnsson, systkinabarn við
Ingveldi, og vann hann mál sitt bæði i
héraði 11. apríl 1752 og á alþingi 13.
júlí 1753. En greiða skyldi Sigurður Árna
innan mánaðar frá dagsetningu dómsins
sama verð, sem Árni hafði goldið fyrir
þessa hálflendu í Ökrum eða tapa brigð
sinni að öðrum kosti. Þrátt fyrir þessi
málalok héldu þau hjón allri bóndaeign-
inni í Ökrum til æviloka Árna, og þegar
hann féll frá, voru ekki bornar brigður á
óðalsrétt Ingveldar til þeirra 15 hundraða,
sem um hafði verið deilt. Líklega hefur
Sigurður Finnsson ekki staðið skil á því
fé, sem honum var gert að gjalda Árna.
Árni Böðvarsson orti lofkvæði um hú-
jörð sína, Akra, kosti hennar til lands og
sjávar og fegurð grasa þar. Mun annað
eins lof ekki hafa verið sungið nokkurri
jörð á landi hér. Kvæðið er aðeins til í
einu handriti og þar nefnt Akrakvæði.
Eitthvað vantar framan af kvæðinu, en
í handritinu er það 12 erindi og hefst
þannig:
Meginkosti marga þnr
má til gildis telja,
geisar upp úr grænum mar
greniviður og selja.
Seli oft á sandinn har
svalið orkustranga.
Síðar í kvæðinu: