Andvari - 01.10.1963, Blaðsíða 69

ANDVARI
LEIKRIT GUÐMUNDAR KAMBAN
187
hátt, fékk hún í gær. Hún segir Ingólfi
frá því: „Þegar ég lá frammi á gilbarm-
inum og horfði niður, sá ég að einhverju
skínandi bregður eins og leiftri fvrir aug-
að. I sjálfráðum flýti gríp ég eftir því.
Það var eins og höndin á mér skynjaði
hvað það var áður en ég sjálf hefði tíma
til að gera mér grein fyrir því. Það var
perlubandið, sem hafði losnað úr hárinu
á mér. Eg greip eftir því án þess að hugsa
um hvað ég lá tæpt á hrúninni og í sama
vetfangi finn ég að ég er að hrökkva
fram af. Þeirri tilfinningu verður ekki
lýst. Hægri hönd mín grípur eftir perlu-
bandinu, sem hrekkur niður í gilið, og
vinstri hönd mín grípur i grastó á barm-
inum.“ Ilver maður sér hversu mynd-
rænt og dramatískt lifandi þetta tilsvar
er og hversu skýrar myndirnar í frá-
sögn Höddu Pöddu sem hún situr við
gilið, verða fyrir hugarsjónum okkar.
Við skiljum, að leikritið mun líka, eins
og Skálholt, geta orðið ný og hrífandi
kvikmynd, sem mun gera fjöldanum
nafn Kambans kunnugt, en eins hlé-
drægur og dulur sem hann var minntist
hann aldrei á þetta. Aframhaldið af til-
færðri frásögn Höddu Pöddu er ekki að-
eins dramatískt sviðrænt tilsvar heldur
röð af lifandi myndum, raunverulegt
kvikmyndarefni: ,,Ég missi jafnvægið og
ekkert heldur mér uppi nema fácin gras-
strá. Mér fannst hjartað hrökkva fram í
hálsinn á mér, og svitann lagði urrj mig
alla. Tóin var að bila, ég læsi fingrun-
um niður í moldina og hegg tánum niður
í grassvörðinn, en hann er of harður, ég
reyni að líma fótleggina fasta við jörð-
ina — ekkert stoðar, ég er að renna. Líf
eða dauði. Til hægri handar er steinn.
Ég sleppi grastónni, sveifla líkamanum
upp á von og óvon til hægri, fæturnir
renna fram af brúninni, en ég hangi á
höndunum á stcininum, þegar ég komst
upp á brúnina, lá ég lengi í dvala og
vissi ekki hvort ég lægi heldur á gilbotn-
inum eða þar sem ég lá. — Aldrei hefi
ég elskað lífið heitara en i dag.“ Til-
svarið, eins og hlutverkið í hcild gerir
miklar kröfur til leikkonunnar, sem gefa
á því líf annaðhvort á sviði eða í kvik-
mvnd og sameinast persónu leikritsins.
Leikkonan verður, urn leið og hún
lýsir hinum óhugnanlega atburði og lífs-
hættunni, sem Hadda Padda var í, að
sýna hina brennandi þrá Höddu eftir
að vinna ást Ingólfs aftur og tilraun
hennar að hafa áhrif á hann með frásögn
sinni. Það er því þýðingarmikið að atriðið
sé þannig leikið, að við finnum að hin
óhamingjusama en hugljúfa Hrafnhildur
hefur hrært hjarta hans á ný, og að við
finnum líka að fyrir svik hans og óham-
ingju sína hcfur hún vaxið að innri styrk.
„Aldrei hefi ég clskað lífið heitara en í
dag“, er setning sem felur í sér margt og
er næstum sérstök stoð í innri byggingu
leikritsins. Mun hún gera að engu allt
talið og hugsanirnar um dauðann? Fell-
ur hann í faðm hennar? Ekkert af þessu
gerist. En samt hefur henni tekizt að hafa
áhrif á hann. Áður en hún fer á morgun
ætlar Ingólfur að fara niður i gilið og lcita
að perlubandinu. Þetta loforð í lok þriðja
þáttar eykur eftirvæntingu áhorfenda, —
og gefur Höddu nýja von. Hún á þá
ítök í honum ennþá, það er vegna hennar,
en ekki vegna systurinnar, að hann ætlar
að stofna sér í þá lífshættu að síga niður
í gilið. Atriðið á milli þeirra tveggja úti
í náttúrunni er sérstaklega hrífandi og
litríkt. Þegar Ingólfur er farinn cr 1 Irafn-
hildur ein eftir mcð sorg sína. „Augu
hennar fyllast tárum, og hún varpar sér
niður með áköfum gráti. Eftir nokkra
stund heyrast hlæjandi barnaraddir í
nánd.“ Það eru sömu börnin og við sáum
hina órólegu og hræddu Höddu gæta í