Andvari - 01.01.1928, Page 24

22
Jón Magnússon
Andvari
Örðugleikar.
vilja og eru af engu öðru valdi fil þess knúðir«. Og
það er á valdi íslendinga út af fyrir sig, að valda samn-
ingsslitum, eftir að það fyrirkomulag, sem samningurinn
ákveður, hefir fengið hæfilegan tíma til þess að sýna,
hve hagkvæmt það reynist, ef slíkt nýmæli fær verulega
mikið fylgi með þjóðinni.
Vandfundinn mun vera sá atburður í sögu þjóðar
vorrar, síðan árið 1000, sem er merkilegri en þessi.
Ekki er unt að segja með neinni vissu, hve mikinn þátt
Jón Magnússon átti í því, að þessi atburður gerðist. Þar
hafa margir, auk samninganefndarinnar sjálfrar, lagt sinn
skerf til. Um hitt getur ekki verið ágreiningur með sann-
gjörnum mönnum, að Jón Magnússon hafi átt mikinn
og góðan þátt í hinum farsællegu og glæsilegu úrslit-
um þessa máls.
Það var, eins og áður er að vikið, og
öllum er kunnugt, afar örðugt verk, vanda-
samt og ábyrgðarmikið að hafa með höndum stjórn
landsins, þegar Jón Magnússon tók við henni og árin
þar á eftir. Fyrst voru þeir í stjórninni með honum
Björn Kristjánsson bankastjóri og Sigurður Jónsson
bóndi frá Vztafelli. En ári síðar varð sú breyting á, að
Sigurður Eggerz tók við af Birni Kristjánssyni, sem þá
kaus heldur að fara úr stjórninni og taka aftur við störf-
um sínum í Landsbankanum. Sú stjórn hélzt þangað til
á árinu 1920, er hún sagði af sér.
Vafalaust olli það mestum örðugleikunum, að einka-
sala á ýmsum vörum og allmikil landsverzlun voru
taldar með öllu óhjákvæmilegar ráðstafanir á ófriðar-
árunum. Þó að nauðsynin á þessum ráðstöfunum væri
viðurkend — af öllum, að því er eg hygg — þá voru
þær óvinsælar með kaupmönnum, eins og skiljanlegt er.
Lengi mátti líka um það deila, hve víðtækar þessar ráð-