Menntamál - 01.12.1949, Qupperneq 6

128
MENNTAMÁL
heimalningur, honum komu hugmyndir miklu víðar að.
Of langt yrði að þylja nöfn allra höfunda, sem Sigurður
vitnaði til. Ég nefni aðeins nokkura, sem mér virtist hann
hafa sérstakar mætur á, svo sem Ibsen, Brandes, Kierke-
gaard, Carlyle, Stuart Mill, William James og Bertrand
Russell að ógleymdum Goethe og Shakespeare. Heimspeki-
leg viðhorf til vandamála lífsins eru ekki næsta tíð með
íslendingum. Um þetta var Sigurður að sumu leyti óís-
lenzkur maður. Afstaða hans til lífsköllunar sinnar var
heimspekileg. Hún var honum æðri boðskapur, svik við
þá köllun gat hann ekki leyft sér, og henni fórnaði hann
allt af svo óvenjulegum heilindum, að honum mun jafnvel
hafa verið talið til sérvizku. Ég hef stundum velt því fyrir
mér, hvort þetta viðhorf muni að einhverju leyti hafa eflzt
svo með honum fyrir áhrif frá Ibsen og Kierkegaard.
Krafan „intet eller alt“ var ákaflega rík í huga hans.
Hann komst oft að orði á þá lund, að sá, sem skiptir
sér á milli margra verkefna, væri líkur vatnsrennsli,
sem vætlaði fram í mörgum smákvíslum, þar yrði eng-
inn stríður straumur eða strengur, ekkert samstillt
afl eða þróttur til átaka. En hvers veganestis sem
hann hefur aflað sér í einstökum atriðum á Hafnar-
slóð, er það fullvíst, að menntun hans stóð djúpum rót-
um í þeim greinum, sem hann lagði fyrir sig. Hann var
húmanisti á Vesturlanda vísu, og munu fáir menn með
vorri þjóð hafa komizt lengra á þeirri braut, jafnvel þótt
honum gæfust að jafnaði aðeins stopul tækifæri til þess
að iðka menntir sínar vegna erils og anna í starfi.
Sigurður lauk meistaraprófi í norrænum fræðum 1910
og hvarf heim að því loknu. Gerðist hann stundakennari
við menntaskólann, og síðar gegndi hann jafnframt föstu
kennarastarfi við kennaraskólann (1911—1921). Það mun
ekki hafa verið innsta þrá Sigurðar að leggja fyrir sig
kennslu og skólastjórn, heldur að gerast rithöfundur um
bókmenntaleg og heimspekileg efni. Þetta er þeim mun at-