Menntamál - 01.12.1949, Síða 27

MENNTAMÁL
149
um alls hugsandi fólks býr nokkur geigur við það, hvort
þess eigin börn muni ekki dragast inn í hóp þeirra, sem
á glapstigum eru. Sá ótti er ekki ástæðulaus. Fordæmið
laðar og dregur. Gott og illt — þessi glögga skipting er
börnunum oft framandi. Sjónarmið þeirra á þessum mál-
um er tíðum annað en okkar fullorðinna.
Þennan þátt málsins þekkir almenningur því vel, enda
þótt fátt hafi orðið um markvissar úrbætur. Samt er hér
fremur litið á afleiðingar einar en að rannsakaðar séu
orsakirnar. Þær eru að vonum margvíslegar. Ef við förum
að rekja þær, kemur í ljós, að hugtökin „afbrigðileg börn“,
,,afbrotabörn“ eru ekki annað en safnheiti á hópi mjög
fjölbreytilegra barna. Afbrigðileg börn eru margs konar
og innbyrðis mjög ólík. Það finna bezt aðstandendur
þeirra. Hugtakið „afbrigðilegt barn“ felur því í sér furðu
litla jákvæða þekkingu.
Afbrigði barna skiptast í margar tegundir og eru einnig
á mjög mismunandi stigi. Ef við takmörkum okkur hér
við afbrigði til hins neikvæða, þ. e. líkamlega eða andlega
vöntun, virðist skipting afbrigðilegra barna í tvo hópa ger-
ast sjálfkrafa: Óskólahæf og skólahæf, afbrigðileg börn.
Við vitum, að til er á þessu landi stór hópur afbrigðilegra
barna, sem af ýmsum ástæðum er ófær til þess að sækja
skóla eða taka á nokkurn hátt hinu almenna skólanámi.
Hins vegar höfum við ágizkanir einar um það, hversu stór
sá hópur er. Engin samfelld rannsókn hefur verið gerð um
það, hvernig vöntun þessara barna er háttað, né hvað mætti
fyrir þau gera með sérstökum uppeldisaðferðum. Lang-
flest óskólahæf, afbrigðileg börn alast upp á heimili for-
eldra sinna, án þess að foreldrarnir eigi kost nokkurrar
teljandi aðstoðar af hálfu hins opinbera. Fæst heimili
hafa aðstöðu til að sinna slíku barni, svo sem vera þyrfti,
en hins vegar er barnið heimilinu oft óbærileg byrði, sem
lamar orku og spillir lífshamingju foreldranna og tor-
veldar þeim uppeldi annarra barna sinna, heilbrigðra.