Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Blaðsíða 4

162
Stephan G. Stephansson.
IÐUNN
Þeir menn, sem ekki hafa reynt hvað það er, að
taka sig upp frá sumarnóttum íslands og yfirgefa æsku-
stöðvar, frændur og fósturjörð, til þess að hefja frum-
býlingsstarf í fjarlægu landi og búa þar við misjöfn
kjör til æfiloka, munu eiga örðugt með að gera sér
grein fyrir þeim sársauka, sem vesturfararnir báru í
hjarta sínu, er þeir létu í haf, og þeirri djúpu þrá og
barnslegu elsku, sem þeir, því nær allir þeirra, báru
til íslands. Koma hér til greina spakmæþ Gríms
Thomsens:
Endurminningin merlar æ
í mánasilfri hvað sem var,
yfir hið liðna bregður blæ
blikandi fjarlægðar.
Endurminningin og fjarlægðin gerir landið að draum-
sýn, og djúpur söknuður bregður yfir það töfrum
sjálfra eilífðarvonanna, eins og kemur ljósast fram í
kvæði Stephans »Úr íslendings-dags ræðu«, þar sem
hann segir:
Yfir heim eða himin,
Hvort sem hugar þín önd
Skreyta fossar og fjallshlið
ÖIl þín framtíðar lönd!
Fjarst i eilífðar útsæ
Vakir eylendan þín:
Nóttlaus vor-aldar veröld,
Þar sem víðsýnið skín.
Örlög Stephans G. Stephanssonar, líf hans og ljóð
eru af þessum ástæðum slungin tveimur meginþáttum.
Annars vegar er uppruni hans og æska í skauti ís-
lands. Hins vegar miklir örðugleikar frumbyggjans í
fjarlægu landi og auðug lífsreynsla. Hann víkur burt
af íslandi á því skeiði æfinnar, þegar draumlíf æsku-
mannsins er auðugast og fegurst. Maður með svo stór-