Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Blaðsíða 110

268
Orðið er laust.
IÐUNN
kynslóðanna þurfi miklu viðtækari úrlausn, heldur en sti bless-
aði Lenin hafði að bjóða. Hvernig færi t. d., ef hann hefði
engan konsertsal til að bjóða mannkyninu inn í, þegar hann
væri búinn að endurleysa það frá fátæktinni? — Já, það er
satt, að fegurðin er takmark, inikið og dásamlegt, en það
liggja margar leiðir að því takmarki, og mér virðist það
allsendis óvist, hvort siðamælikvarði Laxness, áður lærður í
kaþólsku, en nú í Lenindómi, sé þar hin eilífa alvizka.
Þannig verður það bert, að þessi rithöfundur er, eins og
allir aðrir, takmarkaður í sínum trúar- og siðferðishugmynda-
hring og þar að auki nógu æstur i sjálfskoðunum sinum til
að telja trúar- og siðaskoðanir annara móðgandi heimsku og
rugl. Sýnist mér því höf. naumast hafa betur getað staðíest
dóm minn um sig í öllum atriðum en hann hefir nú gert, og
vildi ég þó gjarna, að hann hefði reynst drýgri. Þeirri fjar-
stæðu, að það einkenni mig, sem stendur í hans ritum, þarf
auðvitað ekki að svara. Svo hlægilega rökvillu mundi fáum
detta i hug að setja fram, sem eitthvað nýtilegt hefði að
segja. Og það er jafn-barnalegt að ætla að reyna að ná sér
niðri á mér fyrir réttláta gagnrýni með því að kalla mig
»!eiguprédikara«, !>atvinnutrúmann« og svo framvegis. Því
hvað er hann sjálfur? Á hverju lifir hann, nema þeim prédik-
unum um ástand hlutanna, sem kallaður er skáldskapur og á
að vera »innlegg i baráttunni«? Selur hann ekki alþjóð manna
þessar ritsmíðar sinar bæði í smáskömtum og fær þar að auki
fyrir þær hér uin bil tvenn prestlaun af almannafé? Það er
fjarri mér, að ég sjái eftir þeim launum handa rithöf. H. K.
Laxness, og ég get vel imyndað mér, að hann sé þeirra mak-
legur og hann muni geta unnið jijóðinni það gagn, sem þessu
fé nemur, einhvern tíma. En ég fullyrði það þá jafnframt, að
margur prestur muni hafa unnið þjóð vorri eins mikid gcign
með sínu andlega starfi og hann, og störf þeirra margra séu
fullkomlega eins mikil að vöxtum og eins líkleg tii að bera
göfuga ávexti fyrir þetta þjóðlíf eins og það, sem enn hefir
birzt frá hans hendi.
Og meðan hann sjálfur er atvinnuskáld, þá likist það fuil-
mikið atvinnukrit, að gera tilraun til að svívirða aðra fyrir
það, þó þeir taki fátæklegasta lífeyri fyrir andlegan starfa sinn.
Svo óska ég Laxness i sama máta til hamingju með sina
atvinnugrein. Benjamin Kristjánsson.