Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Blaðsíða 12

170
Stephan G. Stephansson.
IÐUNN
son í nýlendum Breta. Stephan var þegn í þeirri af
nýlendum Breta, sem hefir verið Englandi nátengdust.
Eigi að síður hefir hann nægilega djörfung til þess
að rísa gegn málstað Englendinga í Búastríðinu. Þá
yrkir hann eitt af sínum veigamiklu kvæðum, Trans-
vaal, — hatrama ádeilu á hendur stórveldinu, sem
var að kúga lítilmagnann og seilast til lands og fjár-
muna. Hann hefur þá upp raust sína á þessa leið:
Mér finst minn andi espast við
Að eiga sjálf-geymt fé og blóð,
Er betri málstað brestur lið —
En bíðum, eg á orð og ljóð!
Og verði þau í þetta sinn
Af þunga dýpsta hugar-móðs,
Að brennimarki á Kains kinn,
Að klögun Abels dauða-blóðs,
Að vofu er illspá æpa skal
Að Englands her frá Búans val.
Djörfung Stephans að rísa gegn dæguræsingum og
heigulshætti múgmenskunnar kom þó miklu berlegar
fram síðar, þegar heimsstyrjöldin mikla brast á, og
telja mátti, að þorri manna gengi nálega af vitinu
vegna styrjaldaræsinga. Þegar Bretar sögðu Þjóð-
verjum stríð á hendur í júlí 1914, urðu meiri æsing-
ar i Kanada en ókunnugir geta gert sér i hugarlund.
Ég var þá staddur í Winnipegborg og var sjónar- og
heyrnarvottur að því, sem fram fór. Stórkostlegu ópi
laust upp um alla borgina, og næstum óviðráðan-
leg mannþröng varð framan við allar fréttastöðvar.
Blaðasalar þustu urn allar götur, hásir af orgum.
Götuhreinsunarkarlarnir reiddu sópinn um öxl, æddu
um göturnar og tóku að syngja hersöngva. Nýlendan
ákvað strax að berjast við hlið Englendinga, og lið-
safnaður var hafinn. Og í sambandi við liðsafnað-