Kirkjuritið - 01.12.1947, Side 47

KirkjuritiS. Ræða Ásmundar Guðmundssonar.
315
III.
Við þennan þröngva hag þroskaðist Prestaskólinn, og
þroski hans verður mikill. Sumum kann að þykja það
gegna furðu. En svo er saga vorrar þjóðar. Mörg vor
dýrustu ljóð og mestu bókmenntaafrek önnur verða til
við blaktandi grútartýrur í rökkri og kulda. Og í moldar-
hreysum hafa fæðzt og alizt upp sveinar og meyjar með
konungsyfirbragði og drottningarsvip, björt og hrein og
fögur, og orðið sómi íslands sverð og skjöldur. Þrátt fyrir
allt, sem þjóðin hefir mátt þola, hefir hana aldrei kalið
um hjartarætur, en haldizt algrænn og óskaddur
„melgrasskúfurinn harði, runninn upp þar sem Kaldakvisl
kemur af Vonarskarði".
Það er gifta Prestaskólans, hve miklum og góðum
mönnum hann hefir haft á að skipa, og hve vel og lengi
hann hefir notið starfskrafta þeirra. Þeir hafa varnað því,
að kyrkingur kæmi í vöxt hans.
Þessara guðfræðikennara er ljúft og skylt að minnast
í dag, er við rennum augum yfir aldarferilinn. Þeim á
skólinn manna mest að þakka.
Fyrsti forstöðumaður Prestaskólans, dr. Pétur Péturs-
son, starfaði við hann nær því tvo áratugi, 1847 -1866,
og bar hag hans jafnt fyrir brjósti síðar, er hann var biskup
orðinn.
Hann lýsti svo tilgangi skólans, er hann setti hann
fyrsta sinni: „Prestaskólinn á að kenna prestaefnum fyrst
að safna í hug sinn þeim greinum guðfræðinnar, sem bezt
eiga við andlega menntun sjálfra þeirra. Hann á að kveikja
andlegt ljós í sálum þeirra og fá þeim eldsneyti til að
viðhalda þessu ljósi. Hann á að kenna þeim að kenna og
miðla öðrum af fjársjóðum andans, svo að þeir verði góð-
ir prestar. Eins og kristileg trú er ekki dauð og dofin
Þekking á kristilegum trúarsannindum, heldur lifandi sann-
færing, sem hefir áhrif á líferni mannsins, eins er kristi-
leg menntun ekki innifalin í dauðu og utanaðlærðu hug-
rayndasafni, heldur í sálarþroska þeim, sem sprettur af