Kirkjuritið - 01.04.1971, Qupperneq 38

miðað við föstupredikanir ó virkum
dögum einkum ó miðvikudögum og
föstudögum. Á þessum dögum var
einnig flutt messa og altarissakra-
mentið um hönd haft. Þetta voru hin-
ir upprunalegu „áfangadagar", þeg-
ar páfinn messaði á „kirkju í
áfanga" í Rómaborg.
Síðar, er lestrarkunnátta jókst var
farið að gefa út bcekur til húslestra
á föstunni. Allmargar slíkar hug-
vekjubœkur voru notaðar hérlendis
auk passíusálma síra Hallgríms, sem
eru einstœðar trúarbókmenntir i
heiminum.
Niðurlag
Sunnudagarnir í lönguföstu töldust
ekki til föstunnar sjálfrar og svo er
enn. Þó voru viss einkenni á helgi-
haldinu, er fram á miðaldir kom, sem
bentu til, að þessir dagar tilheyrðu
ekki fagnaðartíma, þótt sunnudagar
séu allir haldnir í minningu páska.
í messunni voru niðurfelldir gleði-
söngvar, svo sem Gloria, höfuðlof-
söngur formessunnar, sem er að upp-
hafi sínu englasöngurinn á jólanótt.
Sömuleiðis féll niður Hallelúja-söng-
urinn, sem að jafnaði er fluttur á
milli pistils og guðspjalls hvarvetna
í veröldinni, þar sem hin sígilda
messa er framflutt.
í tíðasöngnum á föstu eru fluttir
hvern föstudag, eftir morgunsöng,
Laudes, hinir 7 iðrunarsálmar úr
Saltara eða Davíðssálmum. Sá þess-
ara sálma, sem sennilega er bezt
þekktur, er 51. sálmurinn. Úr honum
eru tekin vers, sem víða eru sungin
til undirbúnings messu í rómversku
36
kirkjunni og raunar ensku kirkjunni
sums staðar. Sálmsversum þessum
fylgir fögur athöfn. í orðum þeirra
kemur fram þrá kristins manns, sem
langafasta miðar öll við. Þráin eftir
fyrirgefningu og hreinleika fyrir Guði.
Hreinsa mig Drottinn með ísóp,
svo að ég verði hreinn,
lauga mig, svo að ég verði hvítari
en mjöll.
Guð vertu mér náðugur sakir
eisku þinnar,
afmá brot min, sakir þinnar miklu
miskunnsemi.
Þannig birtir heilög kirkja í öllum
orðum og tiltekjum á föstu þörf
mannsins fyrir Guð, og hún bendir
um leið á ómœlismiskunn hans, sem
innsigluð er með sigurhrósi kristinna
manna, þegar páskahátíðin rennur
upp:
Sjá, þetta er dagurinn, sem Drott-
inn hefir gjört,
fögnum og verum glaðir á honum-
HEIMILDIR:
J.A. Jungman, S.J., Public Worship, London
1963.
J.A. Jungman, S.J., The Early Liturgy, London
1 960.
Dom Gregory Dix, The Shape of the Liturgy,
Dacre Press 1954.
J.W. Tyrer, M.A., Historical Survey of Holy
Week, Oxford University Press 1932.
Ulf Biörkman, Stilla veckan, Lund 1957.
Mgr. L. Duchesne, Christian Worship, S.P.S.K-
1956.
F.L. Cross, D.Phil., D.D., The Oxford Dictionary
of the Christian Church, London 1963.
E.T. Horn, III., The Christian Year, Fortress Press
1957.
J