Kirkjuritið - 01.04.1971, Blaðsíða 92

fjötra hins Gamla sóttmála og gyðingdómsins.
Vér mœtum alls staðar í boðskap Jesú kröfu
um algjört vald, þ. e. vér mœtum hinni sömu
kröfu um trú og vér mœtum í kerygma, trúar-
boðun hinna fyrstu kristnu manna. Vér verð-
um því að endurtaka eina hinna einföldustu
og augljósustu staðreynda (facts), þar eð hún
er ekki lengur augljós öllum. Hver setning
heimildanna vitnar um þessa staðreynd, sér-
hvert vers guðspjallanna hamrar á þessu at-
riði: Eitthvað varð, eitthvað einstœtt,
sem aldrei hafði áður gjörzt. Rannsókn á sögu
trúarbragða hefir hrúgað upp endalausum
hliðstœðum og samlíkingum við boðskap Jesú.
Þó er það svo, að því meiri hliðstœðum, sem
vér hrúgum upp, þeim mun Ijósar verður það,
að þessi boðskapur Jesú á engar hliðstœður.
Það er engin sú hliðstœða við boðskap hans
til, er birtir það, að Guð láti sig syndarann
mestu skipta, en ekki þá réttlátu, og hann
gefi þeim, syndurunum, hlutdeild í ríki sínu
hér og nú. Það er ekkert sambcerilegt til því,
að Jesús samneytir tollheimtumönnum og synd-
urum. Það er engin hliðstœða til við það, að
hann dirfist að ávarpa Guð sem abba. Þetta
vald (authority) á enga hlistœðu. Hver sá,
sem viðurkennir þennan veruleika, — og ég
fœ ekki séð, hvernig hœgt muni að mótmœla
honum, að orðið a b b a er óvéfengjanlega
sagt af Jesú, og þetta orð, ef rétt er skilið,
— og án þess að útvatna þýðingu þess, —
veldur því, að hver maður stendur andspœnis
kröfu Jesú um vald (authority). Hver sá er les
söguna um ,,glataða soninn“, sem tilheyrir
sjálfri grundallargeymdinni (bedrock of
tradition) og .íhugar hvernig Jesús réttlœtir
samneyti sitt við tollheimtumenn og syndara
með þessari dœmisögu, sem lýsir ómœlis kœr-
leika og guðlegri gœzku, hann stendur
enn á ný andspœnis þeirri kröfu Jesú, að hann
verði viðurkenndur sem sá, er Guð sendi og
og hann gjöri allt með valdi (authority) hans.
A þennan hátt vœri hœgt að taka hvert dœmið
af öðru, og niðurstaðan verður ávallt sú sama.
Þegar vér neytum allra þeirra gagnrýniað-
ferða, sem vér eigum völ á til rannsóknar á
hinum sögulega Jesú, þá verður endanleg nið-
urstaða ávallt sú sama: Vér stöndum and-
spœnis Guði sjálfum. Það eru þau sannindi,
sem heimildirnar vitna um: Maður kom fram
og þeir, sem við honum tóku voru þess full-
vissir, að í boðskap hans heyrðu þeir Guðs
orð. Það er alls ekki svo sem trúin sé talin
minni háttar eða henni ofaukið, þótt ritskýrinð
sýni oss, að bak við hvert orð og hvert verk
Jesú er krafa hans um vald. (Hvernig getur tru
orðið ofaukið?) Sannleikurinn er sá, að í hverju
orði og verki Jesú er hvatning til trúar. Þegaf
vér lesum guðspjöllin, jafnvel þótt vér lesum
þau með gagnrýni, þá getum vér ekki snið-
gengið þessa hvatningu. Þessi krafa um guðleg*
vald er rót kristninnar. Af þessu leiðir það,
að rannsókn á hinum sögulega Jesú og boð-
skap hans er ekkert minniháttar atferli í nýja-
testamentisfrœðum eða rannsókn á sérstöku
sögulegu viðfangsefni meðal margra annara:
Þetta er meginviðfangsefn1
nýjatestamentisfrœðanna.
3
FAGNAÐARERINDI JESÚ OG BOÐUN
FRUMKIRKJUNNAR
Vér erum þá komin að síðustu spurningunni-
Sé nú fagnaðarerindi Jesú í orði og verki upp*
haf og rót kristninnar, þá má spyrja: Hvert
er sambandið milli fagnaðarerindis Jesús og
trúarboðunar frumkirkjunnar? Hvert er sam-
bandið milli boðskaparins fyrir upprisuna og
boðskaparins eftir upprisuna, milli fagnaðar-
erindisins og kerygma? Vegna þessara spurn-
inga skal þetta sagt.
(1) Fagnaðarerindi Jesú og trúarvitnisburður
frumkirkjunnar verða ekki aðskilin. Hvorugt at-
riðið er hœgt að fjalla um einangrað og eitt
sér. Trúarvitnisburðurinn endurtekur fagnaðar-
erindið, staðfestir það og játast því að nýju-
Ekki verður heldur fjallað um kerygma eina
sér. Þegar kerygma er slitin úr tengslum við
Jesú og fagnaðarerindi hans, þá verður
kerygma einvörðungu boðun hugsjónar (idea)
eða kenningar (theory). Að einangra boðskap
Jesú leiðir til ebjonahyggju og einangrun
kerygma frumkirkjunnar leiðir til docetahyggju-
(2) Ef því þetta tvennt á saman, fagnaðarer-
indi Jesú og trúarvitnisburður frumkirkjunnar
og sömuleiðis það, að ekki má aðskilja þetta-
Þá er það einnig meginatriði, sem vér verðum
að viðurkenna, að þetta tvennt er þó ekki o
sama þrepi (on the same level). Fagnaðar-
90