Kirkjuritið - 01.04.1971, Síða 73

Speners og hin sálfrœðilega aftur-
hvarfs-guðfrœði hans hlaut að snú-
ast mjög um ástand sálarinnar. Og
tcikmarkið varð ,,en sand Hjertets og
Sinds Forandring". Presturinn skal
//Spörge (barnet) om sin Sjœls
Tilstand, hvad det mœrker hos sig
Omvendelse og Troe.“41 Hinir
ungu skulu einnig prófa sjálfa sig
frammi fyrir Drottni, hversu þeir hafi
haldið skírnarsáttmála sinn. Síðan
skal við athöfni na spyrja h v e r n
e'nstakan um afneitun og trú
°g sé þá svarað með jái og hand-
taki.42
Helgisiðabókin frá 1783 lýsir því
rœkilega, hversu „vore Lœbers
Bekiendelse" sé mikilvœg, enda skal
Prestur beina þrem eftirfarandi
sParningum til hvers fermingarbarns:
H „Om han af ganske Hierte
forsager Dievelen og alt hans
Vœsen og alle hans Gierninger.
/,Om han af ganske Hierte troer
paa Gud Fader, Sön og Hellig
Aand."
„Om han vil blive udi saadan
sin Daabes Pagt indtil sin sidste
salige Ende."43
l-’essi hefur síðan verið kjarni norsks
fermingarforms hingað til, — ef frá
er skilið annað fermingarformið, hið
nÝia (ordning II). Hin eina breyting,
sem gerð hefur verið á formi I, er
nokkur lagfœring á orðalagi. Orðun-
Um „af ganske Hierte" er sleppt, og
arðunum „siste salige ende" er
breytt 1 „siste stund". En að efni
er það hið gamla form frá 1836.
Trá miðri siðustu öld tekur að gœta
efasemda og deilna um játninguna
og heitið. Umbótahreyfingin og
menn eins og Lútzow-Holm og
síðar Erling Gröndal börðust
gegn þeirri kröfuhörku, sem fólst í
játningaþœttinum. En Gustav Jen-
sen og fleiri töldu hins vegar, að
fermingin yrði að engu eða afnumin,
ef játningin vœri numin úr henni.4
Lútzow-Holm vildi þó ekki afnema
játninga-ferminguna. Hann vildi að-
eins, að henni yrði breytt i sameigin-
lega játningu og blessun.40 Sá háttur
varð ofan á í hinu nýja formi II-
Það, að þáttur játningarinnar í
hinni gömlu, pietístísku mynd sinni
hefur náð svo traustri fótfestu í helgi-
siðum vorum, — svo að margir hafa
ekki treyst sér til þess að stíga
skrefið að fullu til nýja formsins
II, er sýnilega í tengslum við þa
hugsun, að ferming sé „staðfesting
skírnarsáttmálans." Hún er „ferming
til staðfestingar." í Noregi er þetta
hin almennasta alþýðu skýrgrein-
ing fermingarinnar. Og þannig hef-
ur hin guðfrœðilega skýrgrein-
ing einnig verið — fram undir þetta.
(Sjá fermingarkver fram á 6. tug
þessarar aldar.)
Sú hugsun, að fermingin sé stað-
festing skirnarsáttmálans er arfur
dansk/norskrar fermingar frá Spener,
en hefur komið við hjá Lútkens og
Pontoppidan.46 Það lá ákaflega beint
við, að þessi yrði afleiðingin af aft-
urhvarfsguðfrœði, sem ekki sœtti sig
alls kostar við barnsskírnina nema
við hana vœri aukið þœtti viljans.
Þar með var skírnin — í fermingunm
— gerð að sáttmála tveggja aðila,
sáttmála, sem ekki var full gildur
71