Kirkjuritið - 01.04.1971, Blaðsíða 76

hið lútherska trúarhugtak gefur vilja-
ókvörðun (voluntarisme) ekkert rúm:
,,Ég trúi, að ég geti eigi af eigin
skynsemi eða krafti trúað á Jesúm
Krist, Drottin minn.“ Hin lútherska
kirkja kennir sem sagt fermingarbörn-
um sínum svo: Ég trúi því, að ég geti
ekki trúað. Svo hjálparvana er hinn
náttúrlegi maður í hjálprœðissökum.
En trúarjátningin lýsir því einnig,
hvernig trú skapast: „— heldur hafi
Heilagur Andi kallað mig með gleði-
boðskapnum, upplýst mig með gjöf-
um sínum . . .“ Ári síðar flytur Ágs-
borgarjátningin framhald þessa
kenningaratriðis: „Heilagur Andi,
sem vekur trúna þar, sem og þegar
Guði þóknast." (5. grein.)
Það er athyglisvert, að heitorðs-
fermingin skuli hafa orðið svo lang-
líf í lúthersku kirkjunni. Að vísu
þrengist stöðugt um hana, en hún
helzt þó enn við í fylkingum manna,
sem telja sig fulltrúa lútherskrar guð-
frœði. Eitthvað er þar, sem ekki
stendur heima. Og það má sjáanlega
rekja til þess, að lútherskri guðfrœði
hefur ekki verið beitt við ferminguna
af fullri einurð. Það sést og af þeirri
staðreynd, að ástœður þess að hverfa
frá heitorðsfermingunni hafa að
verulegu leyti verið mildar siðferði-
legar hugleiðingar út af f r u m -
reglu heiðarleikans,—
en hins vegar ekki svo mjög guð-
frœðileg íhugun.
B I e s s u n i n með h a n d a -
yfirlagningu leiðir oss enn
inn á guðfrœðilega ótryggt svið.
Hvað felst í þessu? Hvað veitir bless-
unin? Er munur á hinni almennu
blessun eins og hún tíðkast í hverri
guðsþjónustu, og þeirri, sem beinist
að einstaklingnum og er bundin við
handayfirlagningu? Hinn alþýðlegi
skilningur er nógu Ijós: Þetta e r
fermingin. Hér gerist það!
Einnig í þessu var farið varlega
í handbókum siðbótartímans, rétt
eins og þegar fjallað var um heitið.
En hér var það ekki vegna guð-
frœðilegs inntaks blessunarinnar,
heldur vegna hins sögulega bak-
sviðs: hinnar kaþólsku skýringar. Ef
handayfirlagning var viðhöfð, mátti
ekki villast á henni og hinum ka-
þólska skilningi á henni sem sakra-
mentisathöfn. Þess vegna er skýrt
fram tekið, að hún sé valfrjáls
liður: „eyne freye mittelceremonie."57
Og þegar hún er tekin upp, er hún
gjarna kynnt — í fyrstu með varnar-
rœðu, síðar með útlistun: —-
Þetta er engin kaþólsk siðvenja. I
rómversku kirkjunni er hún orðin að
misbeitingu. En hin rétta iðkun á rœt-
ur að rekja til fornkirkjunnar, postul-
anna og sjálfs Krists.58
Um merkingu blessunarinnar virð-
ist vera einhugur: Hún er bœnin.
Og hér styðjast þeir að nokkru við
Ágústínus: „dass auflegung der
hende nichts anders dann das gebet
heisset."59 Handayfirlagning er œtíð
bundin við bœn.60 Sérstakan bless-
unar-formála er ekki að finna.
Notuð er hin aronítíska blessun
eða sú postullega. Kosið er að
byggja á grunni Ritningarinnar í
helgisiðum. Hámark fermingarat-
hafnarinnar er blessunin. Hún er
„christlike insegeninge der Kinder,"
segir Pommern. Fermingin er E i n -
s e g n u n g . Orðin S e g e n og
74