Kirkjuritið - 01.04.1971, Síða 69
hefur
sýnt fram á, að hið sérstœða
V' hina kristnu skírn er, að synda-
ynrgefning og veiting Andans eru
Undin í órofa einingu.4 Hinn skírði
^erður hluttakandi í dauða Krists
°9 upprisu. (Róm. 6.) Því eru synda-
yr'rgefning og veiting Andans jafn
Sarnanbundin og dauði Jesú og upp-
ISa hans. Skírnin er ein athöfn, sem
9erir hina kristnu á samri stundu
'rn' a líkama Krists og hluttakendur
AndansA
I Engu að síður varð hin guðfrœði-
e9a þróun í vestur-kirkjunni sundur-
9reining skírnarnáðarinnar.
NT er ekkert samrœmt skírnar-
0rrn að finna.6 Og þœr myndir
s|^Ss' sem fyrir oss verða á fyrsta
eiði eftir daga postulanna, eru svo
m,smunandi að því, er varðar tölu
Urgískra liða -og röð þeirra, að
?,y ta verður: Skírnarathöfnin hafði
a ekki á sér ákveðið m ó t post-
e9rar og bindandi hefðar.
. n þegar á annarri öld verður vart
yrra lítúrgrískra þátta, sem bœtast
, atnsskirnina.7 Inntökuviðhöfnin
s(. SurnEiancli við skírnina hafði sér-
in° Q Vaxtarhneigð.8 Kvöldmáltíð-
Q Var hinum skírða einnig heimil,
e neytti hann hennar gjarna strax
skí'r .S^'rnina- Að réttu lagi er það
^ 'r,n,'n; sem veitir aðgang að kvöld-
tíð '°'nn'- ^au Tvö sakramenti voru
q s veitt samtímis í fyrsta sinni.9
ht^f ^etta gerði hina lítúrgísku at-
°9 nL^nn^a auðugri að nýjum liðum
f^^E>a^tlJrn. En skírnarathöfnin ein
ef _ einnig œ fastara svipmót
rnegSr'^rar/ lítúrgískrar frumvígslu
fr0m ^arrdayfirlagningu og jafn-
smurningu. Traditio apostolica
Hippolytusar (frá um 220)
sýnir gott dœmi þessa.10 Þar skiptist
skírnin þá þegar í tvo liðu: bað til
hreinsunar af synd — og bœn með
handayfirlagningu og smurningu,
sem veitir gjöf Andans. Terfullian
ritar einnig u. þ. b. samtímis um
skírnina og viðhefur sömu skipt-
ingu.11 Þó haldast hinir ýmsu
lítúrgísku liðir s a m a n á skeiðinu
fram að Nikeuþingi, og ekki eru
þeir heldur álitnir vera viðauka at-
hafnir. Hin efnisríkasta skírnarathöfn
er jafnvel ein heild.12
Greining embœttisins á annari öld
leiddi til skiptingar í hlutverk og
sfig.13 Það varð þróun embœttis-
g u ðf rœð i n n a r, sem olli aðgrein-
ingu og endurmati hinna ýmsu frum-
þátta í skírnarnáðinni. Biskupinn var
nánasti arftaki postulanna. Sem yfir-
hirðir safnaðarins hafði hann umsjón
með allri inntöku í söfnuðinn. Þar af
leiddi, að skírnin var hlutverk hans
— og hans eins. (Ignatius).14
Presbyterar og diakonar (prestar eða
öldungar og djáknar) voru við hönd
honum og gátu að nokkru fram-
kvœmt skírnina, en aðeins i umboði
biskupsins. Hann er minister ordin-
arius.15
Frá þriðju öld verður þess vart, að
biskup geti falið presbyternum
skírnarathöfnina. En hann hélt sjálf-
ur handayfirlagningunni.16 Vegna
stœrðar safnaðanna og síaukinnar
útþenslu kirkjunnar um œ stœrri
svœði — og þá jafnframt til smœrri
sveita í strjálbýli, — varð biskupi
ókleift að annast hinar mörgu skírn-
ir. Hann varð að fela presbyterum
og diakonum að annast þœr. En
67