Kirkjuritið - 01.04.1971, Síða 75
Johan Eck vildi ekki einu sinni
eyra nninnzt á kennslu og trú-
öslu: non expectandum esse usum
rationis.so
En Rómarkirkjan hafði fundið œr-
e9a heiti annan stað: við vígslu
^nanka. Annars má segja, að mikil-
engleg trúarleg heit hafi verið ofin
1 a^a guðrcekni. Erasmus vildi bœta
Urn kunnáttuna í kristnum frceðum
^neð því ag hafa examen catechetic-
um 0g Qg ^pjpggi-Q encjur.
aýjun skírnarheitsins ásamt hátíð-
e9ri grátklökkva viðhöfn. Sú athöfn
s yldi verða enn áhrifameiri en hin-
ar íburðarmestu munkavígslur.51
Sé hins vegar litið til þeirra svœða,
Par sem svissneskra siðbótaráhrifa
geetti meira, en þar er Martin
Ucer fremstur í flokki, þá er þar
rnikil áherzla á heitinu. Bœði
eI úbde-hugtakið og Gehors-
arn-hugtakið skipta miklu máli í
errningarskipun hans: „Wiltu dich
aueb inn die gemeinschafft vnd
9e orsam der Kirchen Christi erge-
ben?"53
Þessi arfur fer síðan áfram um
endur Speners til pietistísku ferming-
urinnar, en þar er það dansk/norski
atturinn, sem rekur heitið að ýtr-
Ustu afleiðingu með því að gera úr
v' "en formelle Eed for Herr-
en- °4 Hinar lúthersku kirkjudeildir
1 Ameríku hafa hjá sér „vow'1, sem
k' sama to9a- Sömuleiðis þœr
lr iudeildir á kristniboðsakrinu, sem
UPP eru runnar fyrir skandinavískt,
ýzkt eða amerískt kristniboð. Varla
fr, astœða til að undrast, að slíkur
attur eiginda hlaut smám saman
a leiða til efasemda, er hneigðir ný-
protestantismans til samhjálpar
Guðs og manns og sjálfvilja ákvörð-
unar (de synergistiske og voluntarist-
iske tendenser) tóku að koma í Ijós
— og hreinni siðbótar guðfrœði fór
að hafa áhrif.
Tortryggni við mannleg heit hefur
alltaf verið lútherskur arfur.
Lúther hóf baráttu gegn munka-
heitum, heitum um pílagrímagöngur,
o. s. frv. þegar í De captiviate
babylonica árið 1520. Heit 1 guð-
rœkniskyni eru uppátœki manna og
auka aðeins vald lögmálsins yfir
samvizkunni.55 Á nœsta ári gerði
hann efninu ýtarleg skil í hinu mikla
höfuð-uppgjöri við heitorða guðfrœð-
ina: De votis monasticis
152 1. Einkunnarorð hans þar eru:
Hið mannlega heit er „ u I t r a e t
contra evangelium ,“56
í De captivitate hafði hann rœtt
um Taufgelúbde (skírnarheit), og lát-
ið svo um mœlt, að sannarlega vœri
þ a ð oss nóg, — þótt ekki vœri öðr-
um bœtt við. í De votis monasticis
skýrir hann skírnarheitið út frá fagn-
aðarerindinu og öðlast dýpri skiln-
ing: — Það er G u ð , sem gefur
o s s h e i t í skírninni. Promissio
Guðs er höfuðatriðið: Deus vovet
nobis! Því að, hvað er það, sem ger-
ist? í skírninni erum vér lögð í hönd
Guðs, „wie eyn thon dem töpfer' .
Og því nœst fullnar hann verk sitt
á oss, hann skapar og mótar. Sé
hinu lútherska trúar-
h u g t a k i haldið upp í Ijósið, sést
glöggt, að hið mannlega heit er
trúnni óviðkomandi.
Skýring Lúthers á 3. grein trúar-
játningarinnar sýnir greinilega, að
73