Jörð - 01.08.1931, Blaðsíða 27

Jörð] SAMLÍF ÞJÓÐAR VIÐ NATTÚRU LANDS SÍNS 25
hraust; ónæmt gagnvart smákvillum, er berast að utan;
þrekmikið til að veita viðnám þungum sóttum. Því þjóð,
sem þannig er uppfædd, verður ekki uppnæm fyrir léleg-
um áhrifum, sem í sífellu berast að henni utan úr »hin-
um stóra heimi«. Og á reynsludögum, örlögþrungnum
tímamótum mun hún reynast tápmikil að bjarga sér; lið-
tæk í flokki hins fagra, góða, heilbrigða. Hins vegar hlýt-
ur og að gæta áhrifanna í öllu, erþjóðin skapar; elurbörn ^
sín upp viðogleggur til málanna í samlífi þjóðanna. Jafnt
í sköpun sem viðhorfi birtast eða leynast áhrifin af nátt-
úru lands hennar á hana. Þau ráða miklu um heilsu henn-
ar og hreysti. Þau ráða miklu um þjóðarsvipinn. Og þau
ráða miklu um þjóðarsöguna. Áhrif náttúrunnar eða
skortur á slíkum áhrifum----allt kemur til skila.
Það virðist ekki geta farið milli mála, að þar sem
samlífið við náttúru landsins er vanrækt, hvort heldur
er af þjóð í heild eða einhverjum verulegum hluta henn-
ar, þar muni að ræða um lýð, er svo megi að orði kveða
um, að sé tiltölulega rótlaus í tilveru sinni. Skemmdur á
brjóstviti og líkamlega veiklaður er hann leiðitamur til
æsinga og hneigður til hvers kyns spillingar, en hefir
ekkert frumlegt, persónulegt að leggja til mannkynsþarf-
anna; veiðir sorann ofan af straumunum, sem að ber-
ast, og sendir aftur frá sér óholl áhrif víðsvegar. Svo má
í aðaldráttum hugsa sér slíkt þjóðfélag eða þjóðarbrot,
einkum hafi samlífið við náttúru landsins verið vanrækt
kynslóðum saman. Munu sæmilega glögg dæmi finnast
þessa, þó að ekki verði hér fram talin.
MENNINGIN vex hröðum skrefum eða e. t. v.
réttar sagt: heldur þroskaferil sinn áfram með vaxandi
hraða. Mannkynssagan gefur í skyn, að þroskaferill sá
muni ekki eiga sér ýkjalangan aldur enn þá. úrkynjun,
hrörnun verði í lokin; menningin líði mikið til undir lok
í margskonar spillingu, ófrið og eymd. Fimbulvetur og
Ragnarök séu óumflýjanleg örlög allrar menningar.
Mannkynssagan gefur þetta í skyn. Við útsýn yfir menn-
ingarástand þjóðanna nú á dögum, setur geig að skoð-