Prestafélagsritið - 01.01.1921, Side 12

Prestafélagsritið.
Matthías Jochumsson.
7
minningarljóð um vini hans og ýmsa merka menn aðra,
eða þá huggunarljóð. Hin fyrnefndu hefir hann senni-
lega ort af sjálfshvötum, og eru þau ýmist trúarlegs eðlis
eða ekki, nema þá óbeinlínis. Hin síðarnefndu hefir hann
sjálfsagt ýmist ort af sjálfshvötum eða þá fyrir bænarstað
annara, og eru þau öll meira eða minna trúarlegs eðlis.
Margt í hvorumtveggja þessara ljóðategunda er afbragðs-
fagurt, og kemur þar alstaðar fram hinn bjarti, góði og
göfugi hugsunarháttur, sem höfundinum er svo eiginlegur.
Það væri freistandi, að koma með ýmsar tilvitnanir þar
að lútandi. En satt að segja veit ég ekki, hvað ég ætti
helzt til að taka. Það liggur við að mér finnist, að ég
þyrfti þá að skrifa upp heil kvæði, eða a. m. k. heila
kafla úr mörgum kvæðum, en slíkt vil ég þó ekki gera,
og sleppi því þá alveg. Það sýnist líka sitt hverjum, hvað
bezt er, — og sumum þykir alt bezt. En mitt álit met
ég ekki merkara en annara. Einna flesta hefi ég heyrt
minnast á »Börnin frá Hvammkoti« sem afbragðskvæði,
þ. e. a. s. af þeim, sem geta kallast trúarlegs eðlis. Til
þess konar kvæða má einnig telja kvæðið »Sorg« (»Heim
til að bjarga þér hleypti ég skeið«), sem er saknaðarljóð
eftir konu hans Ingveldi Ólafsdóttur, og þykir það með
réttu eitt af hans allra beztu kvæðum.
Af hinum mörgu og margbreyttu frumkveðnu ljóðum
Matlhíasar er það yfirhöfuð fátt eitt, sem ekki ber á sér
einhvern andlegan, trúarlegan blæ, og þá trúarlegan í allra
fegursta skilningi. Það eru hinar góðu dísir, sem hann
lætur koma fram í Aldamótaljóðum sínum: Trúin, Vonin
og Elskan, sem nær hvarvetna koma fram í ljóðum hans,
og alstaðar sigri hrósandi. Það verður varla orðum að
því komið, hve góð áhrif þetta hefir haft á hina íslenzku
þjóð, og mun hafa meðan islenzkrar tungu nýtur við, en
það er vonandi að verði lengi.
En hvernig var þá Matthíasi tekið sem skáldi, og þá
sérstaklega sem trúarskáldi? Nokkuð lengi framan af átti
hann að sækja upp á móti, og ýmsir ömuðust við hon-