Eimreiðin - 01.05.1970, Qupperneq 10

74
EIMREIÐIN
þreytt er kapphlaup um að afla sér sem mestra þæginda, sem fjöl-
breyttastra krása, sem fjölþættastra skemmtana, — og þá skemmtana
á þeim stöðum, þar sem ekki heyrist mannsins mál fyrir dyn og
orgi, ískran og skellum ýmiss konar hljóðfæra og fólkið verður
jafnafkárlegt og ómannlegt í sefjun sinni og vímu og hinir sískældu
og síðhærðu strýskegglingar, sem berja og blása, ömurlega ómennsk-
ir í sinni vélkenndu viðleitni til að líkjast sem rnest erlendum
úrkynjunarfyrirbrigðum. Það dáir rnargur Svía — og Dani mætturn
við engu síður dá, en sannarlega eru skrugguský á lofti menningar-
legrar framtíðar þessara þjóða. Það voru amerískir verkamenn, en
ekki úrkynjaðir synir ýmiss konar burgeisa, sem gerðu aðsúg að
jafnaðarmanninum og alþýðuforingjanum Olav Palme, þá er hann
var á ferð í New York nú fyrir skemmstu — og þeir brizluðu hon-
um um þær sænsku bókmenntir, sem nú ræki á fjörur hins vest-
ræna heims. Maður líttu þér nær, sögðu jreir. Þá segir og frá því
er danskur maður frá Árósum var á á ferð í Bretlandi, að ýmsir
þeir, sem hann átti tal við, hafi ekki kannast við borgina Árósa, en
hins vegar dönsk klámrit og klámbækur, og hann var spurður,
hvort Danir ættu ekki aðrar bókmenntir sér til fjár og frama í Bret-
landi!
Sá maður, sem nú hefur í nærfellt hálfan annan áratug verið
menntamálaráðherra íslendinga, er góður ræðumaður og hefur
sagt sitthvað eftirminnilegt. í ræðu, sem hann hélt við hátíðlegt
tækifæri ekki alls fyrir löngu, fórust honum meðal annars þannig
orð:
„Með bók í hönd getur maðurinn verið einn, en þó horft um
víða veröld, virt fyrir sér aðra menn og sjálfan sig, skyggnzt inn í
eigin hug og annarra. Fyrir þessar sakir er bókin eitt hið sterkasta
þjóðfélagsafl, sem um getur.“
Ég býst varla við, að margir gerist til að draga þessi orð ráðherr-
ans í efa. Bókin hefur þegar sýnt það hér á landi og einnig er-
lendis, að. veldi hennar stendur svo fösturn fótum, að engin enn
kunn fjölmiðlunartæki fá úr því dregið, og meðal alls, sem á
bók er skráð, er skáldskapurinn áhrifamestur. Það hefur sannazt
hér á íslandi síðustu árin, því að þó að hér sé nú starfrækt íslenzkt
sjónvarp, sem dregið hefur svo úr aðsókn í kvikmyndahúsunr, að
sum þeirra verða að hætta rekstri, hefur aldrei verið meiri aðsókn
að leiksýningum en einmitt nú.
Hvort mundi svo ekki talsvert undir því komið, að íslenzkar