Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Síða 90

88
Jón var naumast orðinn altalandi, er hann fór að fá levfi
til að pilcka á ritvél mína. Vikum saman pikkaði hann á
hana meiningarlausar línur. En einn góðan veðurdag upp-
götvaði ég orðið „heitt“ í öllu rugiinu, en það var þannig til
komið, að á meðan liann var að leita að einhverju raun-
verulegu orði, er hann gæti skrifað á ritvélina, datt honum
í hug, að hann hafði oft séð orðið „heitt“ á öðrum kranan-
um í haðinu, og nú kom það á hlaðið. Þessi leikur á ritvélina
kenndi honum því bæði að slafa orðin og rita þau.
Við mamma hans og ég' gerðum okkur far um að gera
Jón óánægðan með hverja þá skýringu, er ekki gaf full-
nægjandi svar við þessari einföldu spurningu: hvers-
vegna eða hvernig? Og jafnan spurðnm við hann um
lians skoðun, svo að hann gæti brotið heilann um þetta. Ef
hvorki hann né við gátum fundið viðunandi úrlausn, fórum
við i alfræðihók eða leituðum til sérfræðirita. Ég hefi meira
að segja farið með hann á bilaviðgerðarstöð til þess að fá
skýringu á sitthverju í bifvélinni, sem ég var ekki sjálfur
fær um að leysa úr.
Frá fyrstu hernsku revndi ég að laða fram í huga .Tóns
einhverja sýnilega mynd af þeirri kenningu eða megin-
reglu, sem hann í það og það sinnið var að hrjóta heilann
um. Einu sinni spurði hann mig, hversvegna stór eimskip
úr stáli sykkju ekki, þar eð smábútar úr stáli sykkju þegar
til hotns. Ég revndi að útskýra þetta, en hann gat ekki séð
það fvrir hugskotssjónum sínum og þar af leiðandi ekki
skilið það. Nokkrum dögum seinna var hann að sigla skipum
sinum í baðkerinu. Með bréfavigt og stórri, þunnri gler-
skál sýndi ég honum nú, að bréfavigtin sykki þegar, en gler-
skálin ekki, þótt hún væri þvngri en vigtin, af því að hún
ryddi svo miklu vatni frá sér, að það væri þyngra en hún
sjálf, og því flyti hún, en sykki ekki. Allt í einu sá Jón megin-
regluna i þessari mvnd fyrir hugskotssjónum sínum. Og
siðar heyrði ég liann sjálfan útskýra þetta fyrir fullorðnum
manni, sem aldrei hafði skilið það.
Þegar Jón kom heim með fyrstu landafræðina, fór ég að
reyna að vekja hjá honum nokkurs konar heims-skyn. Við
kevptum þá hnattlíkan í herhergið hans. Fyrst röktum við
ferðir Kolumhusar. Þvi næsl fórum við að leita að löndum
þeim, er Jón liafði verið að lesa um. Svo tók Jón upp á því
að bjóða ýmsum kunningjum sínum í ferðalög í kringum
hnöttinn. En með því að sýna þeim þessa nýju kunnáttu sína,