Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Blaðsíða 97

95
„Ég hefi, segir skólamaður, séð kennara, sem leit með
fyi'irlitningu niður á nemendur sína og snerti aðeins var-
lega á þeim eins og með glófa á höndum. En svo Jiefi ég
lilca séð annan kennara fara úr jakkanum, Jjretta upp erm-
arnar og leggja sig af lífi og sál inn í kennsluna, rétt eins
og þetta væri liið eina i þessum liéimi, sem vert væri að fásl
við. Hann fann glöggt til þess, að þetta væri nú það verk,
sem liann ætti að vinna, og að liann yrði að rælcja það af
þrautseigju og lijartans einlægni. Væru strákarnir ólireinir,
væri það skylda Jians að venja þá á meira Jireinlæti; væru
þeir latir, yrði liann að Jjrýna þá lil meiri ástundunar; væru
þeir ósiðaðir, yrði liann að lcenna þeim meiri kurteisi; væru
þeir þröngsýnir, vrði hann að gera þá viðsýnni, og Iiefðu þeir
fá áliugamál, vrði liann að fjölga þeim ... og kæmu j)eir af
ofriðsömum og leiðinlegum lieimilum, jjar sem jjeir vrðu
fyrir pústrum skapillra feðra eða jagi nöldróttra mæðra, J)á
vrði að gera skólann að friðhelgu hæli góðrar lagsmennsku
og ánægjulegra starfa. Hann fann, að jjví minna sem væri
um ljós og yl heima fyrir, því meiri nauðsyn væri á þessu
i skólanum. Og er hann tók að framkvæma j)essi áform sin,
komst hann að ýmsu, sem hann liafði elclci órað fyrir. Hann
fann, að efniviðurinn var elclci eins lélegur og hann hafði
búizt við. Óvæntir eiginleikar tóku að koma í ljós, siðferði-
legir og andlegir. Drengirnir fóru að sýna sig að smávegis
hugprýði, sem liann hafði eklci búizt við. Þeir tólcu að sýna
íþrótta-áhuga og tilfinningu fyrir réttum leik og hið heit-
asta vinarþel. í stuttu máli, kennarinn fann í öllnm soran-
um nokkuð af þeim málmi, sem hetjur verða til úr.“])
Á þessu dæmi og öðrum slíkum má nú sjá, að kennarar
rækja starf sitt mjög misjafnt og koma sér misjafnlega vel.
Nemendum er vel við suma kennara, lcalt til annarra. Af
hverju stafar j)essi munur? Hann gelur stafað af mörgu, en
tíðast stafar hann af því, að annar kennarinn er Ijúfur á
manninn, glaðlyndur og jafnvel spaugsamur, en lætur þó
Islýða sér. En hinn er strangur og alvörugefinn og ef til vill
harður í liorn að talca, ef út af ber. Allt að einu gelur hann
verið hinn ágætasti kennari, en börnin eru hálf-hrædd við
hann. Lítt öfundsverður er og sá kennari, er hefir einhvern
ágalla eða kæk, andlegan eða líkamlegan, og er spéhrædd-
ur eða uppstökkur. Hætt er við, að hörnin setjist að lionum
1) P. B. Ballard: The Changing Sehool, 1935, hls. 100—101.