Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Qupperneq 94

VIII. Uppeldi barna og unglinga
í skólum.
1. Foreldrar og fræðarar. Þótt uppeldið fari, eins og sýnt
hefir verið, aðallega fram í lieimahúsuni og' engir uppal-
endur séu ákjósanlegri en vandaðir og góðir foreldrar, þá
ælti að mega vænta þess, að þvi héldi áfram í skólunum.
Foreldrum er nú, að vonum, mjög missýnt um að ala upp
börn sín; sumum tekst þetta ágætlega, öðrum miður, enda
er þar oftast brjóstvitinu og brjóstgæðunum einum til að
dreifa; en einstaka foreldrum tekst þetta svo illa, ýmist
fyrir taumlaust eftirlæti eða of mikinn aga, að þau vinna
börnum sínum mein. En fræðararnir, sem eiga að kenna
börnunum, ættu að vera það fremri foreldrunum, að þeir
liefðu aflað sér nokkurrar liffræðilegrar og sálfræðilegrar,
eða eins og það líka er kallað, uppeldisfræðilegrar mennt-
unar. En því miður vill verða nokkur misbrestur á þessu,
bæði af því, að uppeldisfræðin er ekki enn fullfær um að
veita slíka fræðslu, og þá eins af því, að kennurunum er
missýnt um að hagnýta sér hana.
Satt að segja er sú uppeldisfræði enn ekki til orðin og
verður sennilega aldrei til, er geti gefið almennar og al-
gildar reglur um uppeldi barna og unglinga, þegar af þeirri
ástæðu, að svo margt er sinnið sem skinnið og sitt hæfir
hverjum. Það verður því að mestu levti komið undir list og
lægni kennarans sjálfs, hvort hann getur hagnýtt sér rétti-
lega þá fróðleiksmola, sem uppeldisfræðin kann að hafa
veitt honum. Og enn sem fyrr verður uppeldisfræðin jafnl
og þélt að leita til hjálparvísinda sinna, til liffræðinnar og
heilsufræðinnar, að því er líkamslífið snertir, en sálarfræði
og sálsýkisfræði, að því er andlega lifið áhrærir.
Það er nú ekki urn auðugan garð að gresja í ísl. bók-
menntum um þessi efni. Þó veit ég' enga betri bók um líf-
l'ræði mannsins en bók Jóhanns Sæmundssonar
læknis: Mannslíkaminn (1940). Nefna mætti og bók