Búnaðarrit - 01.08.1915, Blaðsíða 4
162
BÚNAÐARRIT
mynnið inn í vatnsþróna, og sést það á myndinni til
vinstri. Oft er þróin miklu iengra frá tjörninni, og er
þá aðfærsluskurður með sáralitlum halla á miJIum. Hall-
inn á skurðinum á helzt ekki að vera meiri en 1 : 1000
(einn á móti þúsund), nema jarðvegurinn sé því harðari
eða skurðurinn sementeraður að innan. Rétt við mynnið
inn í þróna sést á myndinni hlið í stíflugarðinn. Þar
á að vera loka í, sem draga má upp og niður, svo
straumur geti myndast við botninn. Getur hún ávalt
staðið nokkuð opin, þegar vatnið er meira en notað er.
Út úr þrónni ganga pípurnar með nokkrum bugðum
niður brekkuna og inn i stöðvarhúsið, sem líka gæti
verið herbergi í bænum, ef svo stæði á. Pípurnar eru
skeyttar við túrbínuna (vatnsvélina), og fer vatnið gegn
um hana og út um pípu (sogpípuna) niður úr túrbínunni,
og síðan er því veitt eftir skurði aftur út í farveginn.
Staðhættir eru hentugastir fyiir rafveitu þar sem :
1. auðvelt er að stífla lækinn og ná vatninu í pípur;
2. vatnið nóg og sem jafnast;
3. hallinn sem mestur og þó sem styztur;
4. brekkan eða gilið, sem hallinn er í, sem næst bænum.
Eftir þessum staðháttum fer kostnaðurinn við raf-
veituna, og skulum við nú athuga nánara hvert þessara
atriða út af fyrir sig.
I. Stíflan og vatnstakan.
Stíflan er gerð til þess að dálítil tjörn myndist í
Jækinn ofan við hana, og út úr þeirri tjörn er svo vatninu
veitt inn í þró, sem pípurnar Jiggja út úr. Stífluna má
gera úr torfi og grjóti, sementsteypu eða steinum lögð-
um í sement, alt eftir því hvernig til hagar á hverjum
stað. Stíflur hlaðnar úr torfi og grjóti má nota þar sem
sléttlent er, og ekki er mikil hætta á að ísjakar eða
vatnavöxtur grandi henni. Þurfi stíflan að vera hærri
en hálfur annar metri (2V2 alin), er ekki ráðlegt að gera