Búnaðarrit - 01.08.1915, Blaðsíða 97
BÚNAÐARRIT
255
og arður tapaðist af talsverðum hluta af ám. Kýrnar
sýndu Hka minna gagn en venjulegt er.
Jarðabótavinna með minna móti á árinu.
Einar Hélgason.
Um heimagerða osta.
Síðan ritgerð mín um ostagerð kom út í síðasta hefti Bún-
aðarritsins, hafa mér borist nokkrar fyrirspurnir um, hvort vænta
megi framhalds af henni um heimagerða osta. í fyrstunni var
ætlun mín að skrifa eingöngu um heimagerða osta, en við nán-
ari athugun komst eg að raun um, að slikt mundi ekki koma
að verulegum notum. Eg réð því af að skrifa um grundvallar-
atriði almennrar ostagerðar, því að nauðsynlegt er, að þau séu
almenningi kunn, svo að ostagerðin verði ekkert fálm, hvort sem
unnið er að henni lieima eða heiman (í samlagsbúum). Pcgar
húsmœður hafa fengið vitneskju um, hver séu aðalskilgrði
fgrir því, að unt sé að búa til góðan osl, eða hvað gcti einna
helzt valdið skemdum á honum, hggg eg, að þeim takist að
gera góða osta.
Hinir svonefndu heimagerðu ostar, er húsfreyjur gera erlendis,
eru búnir til sem algengir ostar, nema að því leyti, að þeir eru
oftast bættir með kryddi. Algengastir eru kúmenostar. Þeir hafa
til skamms tima verið gerðir hér á landi, en það er með þá eins
og aðra íslenzka osta, að þeir eru seigir eða kjúkukendir og brjóta
sig illa. Þetta getur stafað af því, að ostarnir séu of mikið salt-
aðir, því að mikið salt drepur súi'gerlagróðurinn eða gerir ost-
efnið tormeltara fyrir þá. Líka getur verið, að ostarnir séu ekki
hafðir við nægilega hlýju fyrstudagana eftir að búið er að salta
þá, en það er nauðsynlegt til þesB að koma lífi i gerðina. Eins
og tekið er fram í ostaritgerð minni brjóta ostarnir sig botur, sé
notaður ostaþétti. Nú eru flost rjómabú vor farin að sýra
smjörið með kyngóðum súrgerlum, og súrar áfir l'rá rjómabúun-
um eru því ágætis ostaþétti, sé hreinlega með þær farið. Þau
bændabýli, sem taka þátt í rjómabúunum, standa því vel að vígi
með ostaþétta. En þau býlin, sem ekki eiga kost á súrum áfum,
gætu notað góðan skyrþótta.