Búnaðarrit - 01.08.1915, Blaðsíða 6

164
BÚNAÐARRIT
hana Ur torfi, heldur Ur grjóti og sementi. Sé lækur-
inn eða áin svo stór, að að eins þurfi lítinn hluta a£
vatnsmagninu til rafveitunnar, nægir oft að gera lágan
steingarð Ur lausu grjóti, tii þess að ná nægu vatni inn
í skurð til þróarinnar, þar sem pípurnar byrja.
Bezt er að gera stífluna Ur sementsteypu eða hlaða
hana Ur grjóti og sementi, og skal þess gætt, að hUn nái
vel lít í bakkana, svo ekkert vatn geti komist þar á
millum. Stíflan verður að vera alveg vatnsheld, því fari
vatn undir hana eða í gegn um hana, þó lítið sé, eyði-
leggur það hana með tímanum.
Oftast er vatnið í læknum meira en það, sem notað
er til rafveitunnar, og þarf því að veita því vatni fram
fyrir stífluna. Er það gert á þann hátt, að það er annað-
hvort látið falla fram yfir alla stífluna eða nokkurn hluta
hennar, eða utan við hana. En hvernig sem þessu rensli
er hagað, þarf að vera vel um bUið, og það nógu stórt til
þess að taka alt vatnið í leysingum. Sé vatnið látið fossa
fram yfir stifluna, er bezt að hafa tréplánka undir bun-
unni við stíflufótinn, því annars er hættan sU, að vatnið
grafi undan neðri brUn stíflunnar, jafnvel þó þar sé sett
grjót og sement. Flestir lækir og ár hér á landi bera
fram leðju og aur, einkum í leysingum; er því hætt við
að .beri í tjörnina fyrir ofan stíflugarðinn. Til þess að
hindra þetta, þarf að vera hlið eða gat á stíflunni niður
við botn, með loku í. Öðru hvoru, og þó einkum þegar
framburður er í læknum, þarf þessi botnrenna að vera
að nokkru leyti eða alveg opin, til þess að straumur
haldist við botninn og aurinn setjist þar ekki. Bezt er
að þetta botnrensli sé sem næst skurðsopinu, eða mynn-
inu inn í þróna, svo að þar geti aldrei borið í. Botn-
inn í skurðsopinu eða þróarmynninu á að liggja nokkru
hærra á þessum stað heldur en lækjarbotninn, t. d.
20—30 cm.; með öðrum orðum: það á að vera þrep
upp í skurðinn, til þess að minni hætta sé á að vat.nið
beri nokkuð með sér inn í þróna, en skurðurinn eða