Morgunn - 01.06.1924, Blaðsíða 102

96
MORGUNN
Dulrænar smásögur.
Inngangur.
Engum, sem verulega kynnist íslenzkri þjóiS, getur dulist,
hve dulræn efni eiga mikil ítök í henni. Einkum er það tvent,
sem liggur í augum uppi.
AnnaS er það, að þeir eru furðu margir, sem hafa orö-
ið fyrir einhverri dulrænni reynslu, annaðhvort í svefni eða
vöku. Merkilegir draumar eru mjög tíðir. Og vökureynslan
er miklu algengari en þá menn órar fyrir, sem ekkert hafa
kynt sér málið. Það er ekki ósennilegt, að á þessu beri meira
hér en hjá nokkurri annari þjóð — þó að miltil brögð séu
sögð að þessu meiS Skotum og Bretagnemönnum.
Hitt er það, hvað rótgróin sú trú er hjá miklum hluta
þjóðarinnar, að verur úr öðrum heimi hafi afskifti af mönn-
unmn — aðrar en guð sjálfur. Hún verður hvarvetna fyrir
manni, sú trú. Og hún hefir lifað með þjóðinni á öllum öld-
um. Hún hefir reynst ódrepandi. Hún lifði á heiðni, í katólsk-
um siiS og í lúterskunni. Miklu aiSkasti hefir hún mætt, sum-
part frá vísindunum, sumpart frá trúarbrögðunmn. En hún
lifir enn við beztu heilsu.
0g eftir þann árangur, sem fengist hefir af marghátt-
uðum tilraunum úti um allan heim, nær nú ekki lengur neinni
átt að varpa þessari reynslu einstakiinganna og þessari trú
þjóðarinnar út á sorphaug hjátrúar og hindurvitna. Margt
er ósannað, sem menn hafa fram að færa í þessum efnum.
Það þarf mikla elju og umhyggju — beinlínis vísindalega
ástríðu — til þess að sjá alt af fyrir sönnunum, þegar eitthvaS
dularfult kemur fyrir. Og það er nú eitthvað annað en að menn
hafi fengið það uppeldi, sem gefi slíkri viðleitni byr undir
báða vængi. Alt slíkt liefir verið barið niðuri af þeim mönn-
um, sem mesta þekkinguna hafa haft. Og svo er sumt af
því, sem fyrir menn kemur á þessa átt, þess eðlis, að það
«er ósannanlegt.