Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Qupperneq 71

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/2010 71
MARÍA StEINGRÍMSdÓttIR
„Nú veit maður ef til vill út á hvað
starfið gengur“
Hvað segja kennarar eftir fimm ár í starfi?
Í greininni er sagt frá nýrri rannsókn þar sem fylgt er eftir rannsókn á nýbrautskráðum grunn-
skólakennurum frá árinu 2004. Í rannsókninni voru tekin viðtöl við sömu átta kennarana og
tóku þátt í fyrri rannsókn í þeim tilgangi að varpa ljósi á hvernig þeim hefur vegnað í kennara-
starfi fimm fyrstu árin eftir brautskráningu. Markmið rannsóknarinnar er að athuga hvaða
áhrif kennslureynsla fyrstu fimm ára hefur haft á starfsþroska og starfshætti þessara kennara.
Helstu niðurstöður eru þær að kennararnir telja að fyrstu tvö árin hafi verið eins konar
tilraunaár meðan þeir voru að aðlagast og kynnast því sem felst í raun og veru í kennarastarfinu.
Sjálfstraust og öryggi kennaranna hefur aukist að þeirra eigin mati hvað varðar framkvæmd og
skipulag kennslustunda og samskipti við nemendur, samkennara og foreldra og virðist grunnur
þeirrar hæfni sem þeir hafa öðlast á þessum fimm árum. Þeir telja að samstarf og samvinna
við samkennara sé mikilvæg og styðjandi í faglegum sem hagnýtum málum, en þeir kalla eftir
meiri endurgjöf, hvatningu og samstarfi frá stjórnendum.
inn gang ur
Með aukinni og víðtækari þekkingu á margþættu og flóknu starfi kennarans hefur
skilningur vaxið á því að hæfni kennara þróast á löngum tíma og nýliði sem kemur
til starfa á því mikið ólært, sama hversu vel hann er undirbúinn í kennaranámi sínu
(Bartell, 2005; Berliner, 1992; Feiman-Nemser, 2003; Halford, 1999; Hammerness, Dar-
ling-Hammond og Brandsford, 2005). Samkvæmt þessum rannsóknum koma nýliðar
með ákveðinn þekkingargrunn úr náminu sem þeir þurfa tíma til að þróa, móta og öðlast
dýpri skilning á í tengslum við vettvang starfsins. Með tímanum gera þeir sér betur
grein fyrir námsþörfum nemenda sinna og fjölbreytileika og tilbrigðum kennara-
starfsins og nauðsynlegt er að þeir þjálfist í að beita þeirri þekkingu og viðhorfum,
bæði í hugsun og verki. Margir fræðimenn álíta nauðsynlegt að kennarar séu virkir í
sí- og endurmenntun út starfsævina svo að þeir geti eflt fagmennsku sína. Talið er að
sú reynsla sem kennarar upplifa á fyrsta starfsári móti fagmennsku þeirra til framtíðar
litið (Bartell, 2005). Þar kynnist þeir ábyrgð starfsins, vinnuumhverfi kennarans og
Uppeldi og menntun
19. árgangur 1.–2. hefti, 2010