Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Side 159
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/2010 159
i n g i rú n a r e ðva r ðS So n o g g U ð m U n d U r K r i S t Já n ÓS K a rS S o n
Aðstandendur rannsóknarinnar völdu einungis nemendur í grunnnámi og aðeins
í þeim deildum sem buðu upp á fjarnám. Ástæðan var sú að þannig fékkst betri töl-
fræðilegur grundvöllur til að bera saman nemendur í fjarnámi og staðarnámi. Valdir
voru 630 brautskráðir nemendur með fyrstu háskólagráðu úr þessum deildum. Allir
brautskráðir viðskiptafræðingar, hjúkrunarfræðingar og sjávarútvegsfræðingar voru
valdir í úrtakið þar sem þeir voru mun færri en þeir sem lokið höfðu námi í grunn-
skóla- og leikskólakennarafræðum. Síðari hópurinn var valinn tilviljunarkennt með
tölvu þannig að um helmingur hópsins var valinn í úrtakið. Ekki var hægt að finna
heimilisföng hjá 31 einstaklingi svo endanlegt úrtak samanstóð af 599 brautskráðum
nemendum, 292 fjarnemum og 307 staðarnemum.2 Kynjaskiptingu og skiptingu milli
námsgráða í þessari rannsókn má sjá í töflu 1.
Tafla 1. Þátttakendur í rannsókninni
Allir Staðarnemar Fjarnemar
Karlar Konur Samtals Karlar Konur Samtals Karlar Konur Samtals
Viðskiptafræði 71 144 215 31 57 88 40 87 127
Hjúkrunarfræði 2 135 137 2 78 80 0 57 57
Leikskólakennarafræði 0 119 119 0 39 39 0 80 80
Grunnskólakennarafræði 8 84 92 8 62 70 0 22 22
Samtals 81 482 563 41 236 277 40 246 286
Í upphafi náms voru staðarnemarnir að meðaltali 27,5 ára og af þeim voru 64,3% í
hjónabandi eða sambúð. Fjarnemarnir voru þá að meðaltali 33,4 ára og 85,6% þeirra
voru í hjónabandi eða sambúð. Þegar rannsóknin fór fram voru staðarnemarnir orðnir
að meðaltali 33,7 ára og 80,4% voru í hjónabandi eða sambúð. Fjarnemar voru orðnir
39,8 ára að meðaltali og 83,4% þeirra voru í hjónabandi eða sambúð. Um 80% svar-
enda höfðu barn eða börn á framfæri. Fjöldi barna var tvö að meðaltali.
Svör bárust frá 350 einstaklingum eða 58,4%. Aaker, Kumar og Day (2001) benda á að
lágt svarhlutfall einkenni spurningalistakannanir. Ef sendur er spurningalisti til venju-
legs slembiúrtaks án viðeigandi áminninga sé líklegt að svörun verði innan við 20%.
Í því ljósi er 58,4% svörun mjög viðunandi. Það verður þó að hafa í huga að sá hópur
nemenda sem ekki svaraði könnuninni gæti verið frábrugðinn þeim sem svöruðu
og niðurstöður verður að túlka í samræmi við það.
Mælitæki
Spurningalistinn innihélt 40 spurningar. Hann var að mestu smíð þeirra sem stóðu að
rannsókninni en stuðst var við eldri spurningalista frá RHA (Hjördís Sigursteinsdóttir,
2005). Spurningalistinn var forprófaður af nokkrum brautskráðum nemendum og lag-
færður lítillega í kjölfar þess. Á listanum voru ýmsar bakgrunnsupplýsingar, svo sem
um aldur, kyn og búsetu, en meginþættir hans fjölluðu um val á námi, skóla, búsetu
og starfi, ánægju með námið, gæði náms og fjarnám. Fjöldi svarmöguleika í hverri
spurningu var frá einum (t.d. að skrá aldur sinn), þremur (já/nei/veit ekki) upp í 14